De oude stadsbibliotheek was een goed verlichte plek voor boekenwurmen. De TL lampen uit de vorige eeuw verbruiken veel energie. Toen de Artenova community en de ondernemers via Mest vzw er hun tijdelijke intrek namen, werd ook de nood aan licht anders.
Klimaan, Ecofocus en Stad Mechelen gingen op zoek naar een energiezuinig alternatief. Ze onderzochten hoeveel lampen er effectief nodig zijn om de ruimte goed te verlichten. En of de investering in led-verlichting op korte termijn loont. Wat blijkt? Niet alleen verdien je die investering snel terug. De lampen kunnen opnieuw hergebruikt worden in andere panden. Circulariteit op z’n best.
Hoge energiefactuur
Oude leegstaande gebouwen zijn vaak niet erg energiezuinig. “In de oude bib hingen TL-lampen van meer dan 20 jaar oud. We hadden dus een zeer hoge energiefactuur. Toen ik dat liet weten aan Klimaan en Stad Mechelen, zijn zij samen met ons op zoek gegaan naar een oplossing om energie te besparen”, legt Toon Diependaele van Mest vzw uit.
Mest vzw geeft startende en creatieve ondernemers tijdelijk een onderkomen in leegstaande gebouwen tegen een gunstig tarief. “Als een commercieel gebouw lang leeg staat, kan het interessant zijn voor de eigenaar om er een voorlopige invulling voor te vinden."
Enkele vrijwilligers van burgerbeweging Klimaan rekenden uit welke energiebesparing mogelijk was. “Er bestaan internationale standaarden waarmee we precies kunnen berekenen wat de energiebesparing is van relighting, het vervangen van oude lampen”, zegt Tim Hermans, vrijwilliger bij burgercoöperatie Klimaan.
“We weten hoeveel energie een bepaalde lamp verbruikt en hoeveel branduren een lamp heeft. Je kan dus gemakkelijk op voorhand berekenen hoeveel je zal besparen door oude lampen te vervangen door led-lampen.”
“Op lange termijn is het altijd rendabel om oude lampen te vervangen door led-lampen. Als je een TL-lamp vervangt door een ledlamp dan heb je die investering op 2 jaar tijd terugverdiend. Daarvoor hadden we het project niet moeten starten, dat wisten we al.”
Lampen zijn geen wegwerpproduct
“Dit was een tijdelijke bestemming, maar lampen zijn geen wegwerpproduct”, legt Tim uit. “Daarom wilden we ervoor zorgen dat we de nieuwe LED-lampen konden hergebruiken op een volgende locatie. We zochten een manier om de bestaande lampen te vervangen door verhuisbare led-verlichting. Dat was voor ons de cruciale vraag: hoe kan je tijdelijke verlichting verplaatsen naar een volgende locatie?”
Circulair model
Het resultaat? Een win-win-win-situatie, vertelt Tim: “De energiefactuur van de klant daalt sterk. Wij kunnen er een deel van onze investering mee terugbetalen. En het klimaat heeft er baat bij dat het gebouw energiezuiniger verlicht wordt. Met dit project hebben we ontdekt dat het circulaire model rendabel is, als we voldoende herbestemmingen voorzien voor onze lampen.”
“De resultaten zijn ook voor ons interessant”, vult Toon aan. “Met deze testcase kunnen we aantonen dat je heel wat kan besparen op energie – ook als je een tijdelijke invulling geeft aan een pand. Door het uit te proberen in de praktijk en het gewoon te doen, leer je veel. Met deze resultaten kunnen we commerciële eigenaars een push geven om na te denken over hun energiefactuur.”
Mechelaars Circulair en Coöperatief
In augustus 2019 sloot de oude bibliotheek zijn deuren. In 2022 krijgt de locatie een nieuwe bestemming. In tussentijd kunnen creatieve en startende ondernemers een plek huren in de oude bib en deed de locatie dienst als een proeftuin voor duurzaam en circulair bouwen en verbouwen.
Is het de moeite om te investeren in tijdelijke vervanging van verouderde verlichting, om zonnepanelen te plaatsen of regenwater op te vangen? Welke bouwmaterialen kan je hergebruiken? Het project MechCiCo (Mechelaars Circulair en Coöperatief) is een samenwerking van Klimaan vzw, Mest vzw, Stad Mechelen, Thomas More en Ecofocus, met de steun van Vlaanderen Circulair.
