Leerplicht professionals

• Spijbelen
• Lokale aanpak
• Provinciaal spijbelactieplan
• Aanmeldingsformulier
• Vervolg politiezone Mechelen - Willebroek
• Vervolg parket

Spijbelen

Om spijbelgedrag op een constructieve manier aan te pakken en een meer geïntegreerde
aanpak en opvolging van agressie en delinquent gedrag in en rond scholen te realiseren in de stad Mechelen, werden samenwerkingsafspraken geformaliseerd in een samenwerkingsprotocol “Onderwijs- Lokale Politie-Parket”. Dit is in overeenstemming met de ministeriële omzendbrief PLP 41.

Lokale aanpak

In de praktijk gebruiken we twee verschillende procedures. Via die procedures kunnen scholen de lokale politie in kennis stellen van problematische afwezigheden of gevallen van agressie of delinquent gedrag.

Spijbelen

De stad Mechelen ondersteunt de uitrol van het Provinciaal Spijbelactieplan dat in voege is gegaan op 1 september 2018. Bekijk het aanmeldingsformulier en de procedure.

Agressie en delinquent gedrag

Bekijk de procedure die scholen kunnen volgen wanneer er sprake is van een als misdrijf omschreven feit (MOF) op hun school.

Wat is spijbelen?

Spijbelen is een gedragsuiting van een proces van schoolonthechting. Spijbelen is een zichtbaar gedrag en behoort tot de beginfase van het onthechtingsproces. Motivatie en inzet voor het huiswerk en de betrokkenheid bij school nemen steeds verder af. Het voortijdige vertrek uit het onderwijs is eindstation. Frequent spijbelen is dus vooral een signaal dat leerlingen zich in de gevarenzone bevinden.

Sommige voortijdige schoolverlaters vertellen dat het spijbelen lang onopgemerkt is gebleven en dat hun school er weinig tegen deed. Dit bevestigde de spijbelaars in hun gevoel dat de school niet in hen geïnteresseerd was. De aanpak van spijbelen biedt veel mogelijkheden om erger te voorkomen.

Om spijbelgedrag op een constructieve manier aan te pakken en een meer geïntegreerde aanpak en opvolging van agressie en delinquent gedrag in en rond scholen te realiseren in de stad Mechelen, werden samenwerkingsafspraken geformaliseerd in een samenwerkingsprotocol “Onderwijs- Lokale Politie-Parket”. Daarnaast ondersteunt de stad Mechelen de uitrol van het Provinciaal Spijbelactieplan dat in voege is gegaan op 1 september 2018.

Dit vertaalt zich in de volgende concrete acties:

• Scholen in Mechelen kunnen problematische afwezigheden zeer eenvoudig melden bij de politiezone Rivierenland via een aanmeldingsformulier.
• Leerlingbegeleiders uit alle Mechelse scholen worden door de stad samengebracht om (o.a.) werk te maken van een sterk en constructief spijbelbeleid dat proactief gebruik maakt van gekende signalen en voorspellers van schooluitval.
• Twee maal per jaar organiseert Mechelen een spijbelactie, uitgevoerd door de lokale politie en ook een affichecampagne wordt verspreid om spijbelen te voorkomen.

Provinciaal Spijbelactieplan

Het Provinciaal Spijbelactieplan vloeit voort uit de Vlaamse Krachtlijnen inzake aanpak van de spijbelproblematiek. Het Provinciaal Spijbelactieplan is in voege sinds 1 september 2018 en voorziet een inhoudelijk kader waarbij de rol van de verschillende actoren in de aanpak van de spijbelproblematiek (school, CLB, lokale politie, parket, OCJ en JRB) wordt verduidelijkt in een uniform stappenplan binnen de provincie.

Je vindt er alles over in deze brochure: “Stappenplan voor spijbelopvolging”

Aanmeldingsformulier Spijbelen Mechelen

Voor wie?

Basis- en secundaire scholen op het grondgebied van Mechelen en Willebroek.

Waarom een aangepast aanmeldingsformulier?

• Inspelen op de recente verordening rond gegevensuitwisseling: beveiligd doorsturen van persoonsgegevens met daarin gevoelige informatie, zoals namen, geboortedata, rijksregisternummers, enz..
• Vermijden dat kennis over de procesflow verloren gaat, wanneer er personeelswissels zijn.
• Datacaptatie wordt mogelijk door met een excel-formulier te werken.
• Gebruiksvriendelijk
• Aanpassingen mogelijk op basis van feedback uit te praktijk.

Wanneer gebruik je het aanmeldingsformulier?

• Minderjarige spijbelt herhaaldelijk: school past intern spijbelactieplan toe
• Minderjarige spijbelt 5 halve dagen: school brengt CLB op de hoogte
• CLB opent een leerplichtdossier en voert acties uit volgens een traject op maat:
  • Naadloze Flexibele trajecten, zorgboerderijen, coaching projecten,…
  • Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp,
  • Aanvraag bij de toegangspoort (A-document),
  • Bij verontrusting: aanmelding bij gemandateerde voorziening (M-document)
• School en CLB zijn van mening dat acties ontoereikend zijn en politionele tussenkomst effect kan hebben: School doet aanmelding bij lokale politiezone Rivierenland

Hoe doe je een aanmelding in Mechelen?

Stap 1: het aanmeldingsformulier voor spijbelen bekomen

Download het aanmeldingsformulier voor spijbelen.

• Verplichte velden in het rood
• Bij selectie school – adres en CLB wordt automatisch ingevuld
• Invullen van de gegevens leerling, ouders, problematische afwezigheid, acties school, acties CLB en betrokken derden
• Velden voor opmerkingen, verduidelijkingen, aanvullende informatie

Stap 2: Opslaan en document beveiligen

• Kies voor “opslaan als” en bewaar het document op je computer
• Versleutel het document met het afgesproken wachtwoord
  • Bestand > Info > Machtigingen > Werkmap beveiligen
  • Versleutelen met wachtwoord
  • Wachtwoord invullen > OK
• Document afsluiten

Of raadpleeg de online handleiding.

Is het wachtwoord niet gekend, neem dan contact op met dienst Onderwijsondersteuning van de stad Mechelen: onderwijsondersteuning@mechelen.be

Stap 3: Mailen

• Open een nieuwe e-mail en voeg het aanmeldingsformulier als bijlage toe.
• Mailen naar: pz.rivierenland.onthaal.mechelen@police.belgium.eu  
• Wachtwoord niet vermelden in de e-mail, de politie beschikt ook over het wachtwoord

Vervolg politiezone Rivierenland

De politiezone Rivierenland ontvangt een aanmeldingsformulier van een Mechelse school:

• Een leerling wonende op grondgebied van PZ Rivierenland: het aanmeldingsformulier wordt intern doorgemaild naar de dienst Jeugd-en Gezinsgebonden PolitieZorg (JGPZ) van de politiezone Rivierenland.
• Een leerling wonende buiten het grondgebied: het aanmeldingsformulier wordt doorgemaild naar de contactpersoon spijbelen van de desbetreffende zone.

De school blijft de ongewettigde afwezigheden opvolgen.

De dienst Jeugd-en Gezinsgebonden PolitieZorg (JGPZ) van de politiezone Rivierenland volgt verder op voor leerlingen wonende op het grondgebied.

De leerling is nog niet gekend voor een spijbelproblematiek

De dossierbeheerder JGPZ nodigt de ouders (burgerlijke verantwoordelijken) en de minderjarige (optioneel voor een leerling lager onderwijs) uit voor een gesprek.

Het gesprek vindt plaats binnen de vier weken na aanmelding.

Indien de Burgerlijke verantwoordelijken en/of de minderjarige niet verschijnen wordt er onmiddellijk PV opgesteld. Dit wordt mee opgenomen in de schriftelijke uitnodiging.

Tijdens het gesprek wordt er een spijbelcontract opgemaakt en overlopen. In het gesprek:

• Wordt gewezen op de overtreding van de wet op de leerplicht en de juridische gevolgen hiervan;
• Wordt er getoetst of vrijwillige hulpverlening en samenwerking met het CLB nog mogelijk is.

Het spijbelcontract wordt dezelfde dag als bijlage doorgemaild naar de school én het CLB (de geregistreerde contactpersonen)

• Als het spijbelcontract wordt nageleefd, onderneemt JGPZ geen verder stappen;
• Als het spijbelgedrag aanhoudt (o.a. bij een heraanmelding), stelt de Lokale politie een Proces-Verbaal op en dit zonder verhoor.

De leerling is reeds gekend voor een spijbelproblematiek of staat reeds onder toezicht.

Wanneer de minderjarige wel reeds gekend is voor een spijbelproblematiek (er is reeds een spijbelcontract opgemaakt of er is al een proces-verbaal ‘inbreuken op de wet op de leerplicht opgemaakt), dan wordt er onmiddellijk een proces-verbaal opgemaakt.

Indien het spijbelcontract meer dan 2 jaar oud is, is overleg met de school noodzakelijk.

De Lokale politie koppelt het Proces-Verbaal nummer terug naar de school en het CLB. Het CLB zal bij een vermoeden van een MANO (maatschappelijke noodzaak) het Proces-Verbaal nummer vermelden in het M-document.

Indien de minderjarige reeds onder toezicht staat van de Jeugdrechter, wordt het parket ingelicht via een Procesverbaal en wordt ook de consulent in kennis gesteld van het Proces-verbaal nummer.

Inhoudelijke vragen spijbelcontract
Peggy Bischop
pz.rivierenland.onthaal.mechelen@police.belgium.eu
T: 015/46 41 20

Contactpersoon Lokale Politie
Hoofdinspecteur Eveline Scheerens
pz.rivierenland.onthaal.mechelen@police.belgium.eu
Let op met delen van gegevens via mail (GDPR).
Tijdens bureeluren: 015 46 40 25 of 015 46 41 83 (biketeam)
Dringend: 015 46 44 64

Vervolg Parket

Het parket kan worden betrokken door politie of Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ).

Via politie

Wanneer er een PV “inbreuken op de wet van de leerplicht” binnenkomt op het parket, wordt nagegaan of er een spijbelcontract werd opgesteld én verbroken.

Indien dit niet het geval is, wordt dit gevraagd aan politie om spijbelcontract op te stellen.

Indien dit wel het geval is, is er een verschil naargelang:

Minderjarige is gekend bij de Jeugdrechtbank (JRB)

• Parket maakt dossier over aan jeugdrechter
• Jeugdrechter informeert bij consulent Sociale Dienst
• Consulent neemt contact op met CLB
• Indien nodig: ronde tafel met alle actoren die reeds hebben gewerkt rond het (problematisch) spijbelgedrag van de minderjarige

Wanneer de ouders onwillig en niet gemotiveerd/geïnteresseerd zijn, kan de consulent dit in een verslag aan de jeugdrechter vermelden. Indien het parket op de hoogte wordt gebracht van dit verslag, kan het parket de ouders correctioneel vervolgen als de voorwaarde strikt schoollopen werd geschonden. Dit kan enkel indien de jeugdrechter de minderjarige reeds één of meerdere malen bij beschikking of vonnis aan het ouderlijk milieu toevertrouwde, met als voorwaarde strikt schoollopen.

Minderjarige is niet gekend bij de JRB

• Parketcriminoloog gaat na of OCJ reeds werd betrokken (via M-document, zie onder)
• Parketcriminoloog kan de minderjarige (indien +12j) en ouders uitnodigen voor een gesprek om de hen te wijzen op de wet van de leerplicht en juridische gevolgen bij niet naleven

Contactpersoon parket

Ans Alen - Criminoloog Jeugd en Gezin

• T 015 28 81 11
• E ans.alen@just.fgov.be

Contactpersoon Sociale Dienst van de Jeugdrechtbank

Bart De Kreyger - Teamverantwoordelijke Afdeling OSD – SDJ Mechelen

• T 015 28 68 74
• E bart.dekreyger@jongerenwelzijn.be

Via OCJ

Het M-document wordt aan de gemandateerde voorziening (VK of OCJ) bezorgd

• De consulent start een case onderzoek, samen met de aanmelder.
• Er wordt onderzocht of er bij de verontrusting ook sprake is van maatschappelijke noodzaak.
• Na 65 dagen geeft het team van het OCJ hierin een besluit:
  • De aanmelder/brede instap kan terug verder: OCJ kan afsluiten
  • Er is sprake van Mano
    • het cliëntsysteem aanvaardt de voorgestelde hulpverlening: opvolging OCJ
    • gepaste jeugdhulpverlening wordt niet aanvaarden/of er is weigering tot medewerking aan het onderzoek maatschappelijke noodzaak.: Het OCJ kan het dossier terug doorverwijzen naar het parket. Het parket kan dan de jeugdrechter vorderen. De jeugdrechter kan dan alle nodige jeugdbeschermingsmaatregelen nemen en een consulent aanduiden voor verdere opvolging.

Contactpersoon OCJ

Cindy Mampaey - Teamverantwoordelijke - Afdeling OSD – SDJ Mechelen

• T 015 28 68 55
• E cindy.mampaey@jongerenwelzijn.be