Watertekort

Water is onmisbaar in land- en tuinbouw. Het is essentieel als drinkwater voor het vee, beregenings-, giet-, reinigings-, spoelwater en zo veel meer. Droge periodes komen steeds vaker voor en kwalitatief water wordt schaars. Duurzaam omgaan met water op je bedrijf is de boodschap.

Enkele tips

Landbouwmethoden en -technieken

Er zijn verschillende methoden en –technieken die je op je bedrijf kan toepassen om water te besparen en te hergebruiken. Je kan ook alternatieve waterbronnen benutten.

• Waterbesparing: Je kan bijvoorbeeld een aangepast drinksysteem voor je dieren gebruiken zodat die geen water morsen, je watergift afstemmen op de waterbehoefte van je gewassen, …
• Hergebruik water: Je kan de melkstal reinigen met hoofd- en naspoelwater afkomstig van de reiniging van de melkinstallatie, een gesloten waswatercircuit gebruiken voor het wassen van groenten,…
• Alternatieve waterbronnen: Voor tal van toepassingen kan je hemelwater, oppervlaktewater en drain(age)water inzetten in plaats van diep grondwater of leidingwater.

Meer sectorspecifieke tips om zuinig om te gaan met water op je bedrijf vind je in de praktijkgids water van het departement Landbouw en Visserij.

Innovatie

Investeringen in de opvang en hergebruik van water, beregeningsinstallaties en andere komen in aanmerking voor VLIF-steun (Vlaams Landbouwinvesteringsfonds). Of stap mee in een innovatief project en bedenk samen met onderzoekers een oplossing om watertekort op te vangen. Bijvoorbeeld: druppelirrigatie, waterbuffers, een eigen irrigatienetwerk en alternatieve teelten die tegen droogte kunnen.

Wateraudit

Een wateraudit op je bedrijf toont je de mogelijkheden om water te besparen, te hergebruiken en hoe je alternatieve waterbronnen inzet. De audit brengt het volledige waterverbruik per waterbron en per toepassing in kaart. De wateraudit vraag je gratis aan via het e-loket van het departement Landbouw en Visserij in het kader van het adviessysteem KRATOS, Raad op Maat, module 7B, Kaderrichtlijn Water + wateraudit.

Maatregelen bij extreem droog weer

De droogte van de afgelopen jaren laat zich nog duidelijk voelen. De grondwatervoorraden hebben zich in de winter onvoldoende hersteld. Wanneer er dan opnieuw lange tijd geen of amper regen valt, dalen de grondwaterstanden en het waterpeil van de waterlopen snel verder. De toestand van verscheidene ecologisch kwetsbare waterlopen gaat achteruit en verschillende waterlopen dreigen uit te drogen.

Captatieverbod

De provinciegouverneur kan, op advies van de droogtecommissie, droogtemaatregelen afkondigen. Bijvoorbeeld een tijdelijk captatieverbod om water uit waterlopen te onttrekken. Bekijk hier de actuele toestand in de provincie Antwerpen en voor welke waterlopen het captatieverbod van toepassing is. Het verbod geldt tot de toestand zich terug normaliseert en wordt opgeheven bij politiebesluit.

Watercaptatie

• Bevaarbare waterlopen: De Vlaamse Waterweg, die de bevaarbare waterlopen beheert, werkt met vaste captatiepunten waar je water mag oppompen. Je mag het water uit kanalen en rivieren niet zomaar gebruiken of capteren. Oevereigenaars (aangelanden) van een bevaarbare waterloop mogen wel vanaf hun eigendom capteren. Heb je minder dan 500 m³ per jaar nodig? Dan volstaat een melding bij De Vlaamse Waterweg. Heb je meer nodig, dan moet je een vergunning aanvragen. De meldings- en aanvraagformulieren en voorwaarden vind je hier.
• Onbevaarbare waterlopen: Oevereigenaars van een onbevaarbare waterloop mogen ook water vanaf hun eigendom capteren en voor toepassingen in de landbouw gebruiken. De watercaptatie is niet meldings- of vergunningsplichtig, zolang de oevereigenaar geen vaste constructies of bouwwerken opricht om het water te onttrekken. De oevereigenaar heeft toestemming nodig van de waterbeheerder om een mobiele pomp op te zetten of een buis of slang te leggen. Wanneer de waterloop gelegen is in een polder of watering, moet je rekening houden met een eventueel politiereglement binnen het gebied. Hierdoor kan het zijn dat je toch een vergunning of toelating nodig hebt voor watercaptatie. Het volledige reglement kan je raadplegen op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij.

Meer info over waterlopenbeheer vind je hier.

Noodoplossing: gezuiverd afvalwater van rioolzuiveringsstations

Waar kan je in geval van nood nog aan water geraken, wanneer het oppompen van water uit waterlopen tijdelijk verboden is?

Aquafin biedt effluentwater van haar RWZI’s aan voor verschillende toepassingen die geen drinkwaterkwaliteit vereisen. Bij aanhoudende droogte mag je als land- of tuinbouwer, je akkers en velden met het effluentwater bevloeien, maar enkel als noodoplossing. Je moet hiervoor een tijdelijk contract op maandbasis afsluiten en betaalt een administratieve kost van 160 euro per maand.  De aanvraag voor een tijdelijke overeenkomst, de gebruiksvoorwaarden en verbodsbepalingen kan je hier terugvinden.

Belangrijk! Met het effluentwater moet omzichtig omgesprongen worden in het kader van voedselveiligheid. De geldende richtlijnen in de lastenboeken moeten gerespecteerd worden. Het effluentwater mag je niet gebruiken als drinkwater voor vee en voor rechtstreekse besproeiing van fruit en groenten die rauw geconsumeerd worden.