Water is kostbaar. Zo kostbaar dat het langzamerhand ondenkbaar is dat we het zomaar laten wegvloeien. Daarom onderzoekt Stad Mechelen samen met Aquafin, Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa), de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en het Proefstation voor de Groententeelt in het project B-WaterSmart hoe regenwater uit een gescheiden rioleringsstelsel kan ingezet worden in de land- en tuinbouw in droge periodes.
Dit gescheiden rioleringsstelsel kwam er bij de heraanleg van de Bankstraat, Zepstraat en Gijsbeekstraat in Hombeek. Het werkt als volgt:
- Rioolwater gaat naar de waterzuiveringsinstallatie
- Regenwater wordt aangesloten op de Dorpsloop, die de spoorweg kruist.
Slim bufferbekken vrijwaart Hombeek van wateroverlast
De koker onder de spoorweg is te klein om het regenwater door te voeren. In geval van hevige regen moet de druk op de waterloop beperkt worden om het centrum van Hombeek te vrijwaren van wateroverlast. Daarom vraagt de waterloopbeheerder (Provincie Antwerpen) om een bufferbekken te voorzien. Zo kan het regenwater tijdelijk gebufferd worden en vertraagd naar de waterloop lopen.
De meeste bufferbekkens worden gebouwd met een afsluiting die werkt zoals een badstop. Wat het Europese project B-WaterSmart vernieuwend en circulair maakt, is dat het water niet langer wegvloeit met de rest van het regenwater, maar hergebruikt zal worden voor de landbouw.
Subirrigatie met hemelwater
Het ontwerp van het bufferbekken zal aangepast worden zodat het de nabijgelegen landbouwpercelen van regenwater kan voorzien via subirrigatie. Dit betekent dat het water rechtstreeks bij de wortels van de gewassen komt via de drainageleidingen in de percelen. Op deze percelen zullen bodemvochtsensoren en grondwaterpeilsensoren komen. Om de neerslaghoeveelheid te meten, worden pluviometers voorzien.
Het bufferbekken zelf zal worden uitgerust met een waterpeilsensor en een regelbare schuif die de doorvoer kan tegenhouden of beperken. Ook de waterkwaliteit in het bufferbekken wordt gemeten. Het water zal gezuiverd worden in een (mobiele) zuiveringsinstallatie. Er komt ook een pompinstallatie, om regenwater van voldoende kwaliteit te kunnen transporteren naar het subirrigatiesysteem van de nabijgelegen landbouwpercelen.
Met B-WaterSmart zorgt Stad Mechelen er dus voor dat hemelwater beschikbaar blijft voor landbouw in tijden van schaarste, om de Mechelse landbouwer zo veel mogelijk te ondersteunen. Mechelen wil namelijk inzetten op korte keten en lokale productie van voeding.
De ambitie is om maximaal water beschikbaar te stellen in droge periodes en tegelijkertijd te zorgen dat er geen wateroverlast optreedt. Ook in het Hombeeks plateau zal iets gelijkaardigs worden opgezet. Bedoeling is om te leren van het ontwerp, het digitale verhaal van het waterbeheer, over de waterkwaliteit, subirrigatie en de mogelijkheden.
B-WaterSmart
Binnen het project B-WaterSmart wordt vanuit lokale uitdagingen en ambities gezocht naar oplossingen om zo te groeien tot een waterslimme maatschappij en economie. Er worden zes ‘Living Labs’ ingericht om waterslimme pilootopstellingen te testen. De regio’s zijn Alicante (Spanje), Bodø (Noorwegen), Vlaanderen (België), Lissabon (Portugal), Oost-Friesland (Duitsland) en Venetië (Italië). Er worden diverse technologieën voor waterhergebruik getest en waar mogelijk ook voor hergebruik van andere grondstoffen (energie, nutriënten).
