Als het van Virginie Versavel afhangt, maken organisaties binnenkort massaal de overstap van lineair naar circulair toestelbeheer. Met haar onderneming CIRCULIFE wil ze de levensduur van toestellen verlengen door hun verschillende levensfases in kaart te brengen en proactief op te volgen met het oog op vervolgtoepassingen.
‘Maximize value, minimize waste’, dat is de slogan van CIRCULIFE. Maximaliseer de waarde, minimaliseer de afvalstroom. “CIRCULIFE faciliteert de transitie naar een circulaire economie door een optimaal beheer van toestellen, componenten en grondstoffen met lokaal werk en waarde voor people, profit en planet”, zegt Virginie. “Dat betekent dat we een matchmaker, een verbindende factor, zijn tussen bedrijven, fabrikanten en lokale herstellers. Met als doel zoveel mogelijk toestellen meerdere levenscycli te geven. Onze focus ligt op samenwerken met bedrijven. Het zijn immers zij die binnenkort als eerste aan ESG-rapportering zullen moeten doen.”
CIRCULIFE wil bedrijven die materiaal aankopen voor hun medewerkers - denk aan laptops, smartphones en bureaumateriaal, maar ook e-bikes en hun batterijen of zelfs medische apparatuur - bewustmaken van de kansen die er liggen op circulair gebied. “In ons land is het zo dat bedrijven nog steeds 90% van zulke toestellen zelf aankopen, om ze dan via leasing ten dienste te stellen van hun medewerkers. “Operationele leasing is an sich natuurlijk een eerste stap naar circulariteit, ware het niet dat er veel toestellen op het einde van de leasingperiode worden verkocht aan partijen in het buitenland, terwijl er lokaal ook vraag naar is. De toestellen die geen restwaarde meer hebben, belanden bovendien op de afvalberg, terwijl ze vaak nog onderdelen of hoogwaardige materialen bevatten die kunnen worden hergebruikt. Nu wordt al snel de (verkeerde) berekening gemaakt dat een toestel lokaal laten herstellen veel duurder is dan het oude of defecte toestel gewoon weg te gooien en te vervangen door een nieuw.”
Dat kan anders, zo zegt Virginie. “De smartphone is een mooi voorbeeld. Onderzoek heeft uitgewezen dat er per jaar 2,7 miljoen nieuwe toestellen worden gekocht in België. Gemiddeld elke 2,6 jaar worden die opnieuw vervangen. Voor bedrijven ligt daar een enorme kans. Zij kunnen tot 40% winst maken door de smartphones die ze aankochten na gebruik lokaal per opbod te verkopen én door bij de aankoop van gsm-toestellen te gaan kijken naar lokaal gesourcete tweedehandstoestellen. Vandaag is er amper een aanbod van 10% tweedehands smartphones, terwijl 45% van de Gen Z’ers aangeeft wel een tweedehandstoestel te willen.”
Uiteraard kunnen tweedehands toestellen zoals smartphones niet zomaar in alle sectoren worden ingezet, zo zegt Virginie. “Innovatieve bedrijven zullen blijven mikken op nieuwe toestellen, maar er zijn andere doelgroepen, zoals overheden, die wel openstaan voor tweedehands materiaal. Op die manier kan de levenscyclus toch verlengd worden. In Frankrijk zien we dat al. Daar wordt 20 tot 30% van de toestellen en componenten voor overheidsopdrachten al lokaal aangekochte, tweedehands versies. Als de Europese wetgeving zich laat inspireren door de Franse, dan komt dit dus ook onze richting uit.”
En er zijn nog inspirerende voorbeelden binnen Europa. “In Finland heb je Swappy, dat gereviseerde iPhones verkoopt aan particulieren en in Oostenrijk is er Redurbed, dat een uitgebreid gamma aan tweedehands elektronica aanbiedt, ook aan bedrijven. Het zijn beide succesvolle ondernemingen, wat bewijst dat in circulair ondernemen wel degelijk een businessmodel zit. Het verschil met CIRCULIFE is dat Swappy en Redurbed zich ook richten op de consument, terwijl wij grote uniforme volumes B2B willen aanbieden voor gemakkelijker herstel en vervolgaanbiedingen van uniforme loten. En dat op een proactieve manier.”
Mindset
CIRCULIFE wil ook een platform zijn waarop bedrijven hun eigen toestellen kunnen opvolgen. “Als platform faciliteren wij een waterdichte en transparante lifecycle-opvolging voor de toestellen die de bedrijven zelf aanbieden. Zij kunnen dan via CIRCULIFE zelf geïnteresseerde kopers en herstellers contacteren. Wij staan in voor het beheer van het platform.”
Een mooi voorbeeld van een bedrijf dat zelf een soortgelijke werkijze opzette, is Miele. “Zij maken wasmachines, zetten ze in de markt en nemen ze na een aantal dienstjaren ook terug om bepaalde componenten te kunnen hergebruiken. Corporate bedrijven hebben 20 jaar lang non-stop geproduceerd en verkocht en merken nu dat grondstoffen enorm duur zijn en dat er amper transparante kanalen bestaan om ze te resourcen, laat staan lokaal. Dus proberen ze daar zelf een mouw aan te passen. Grote spelers als een Miele hebben daar ook de budgetten voor, maar dat geldt uiteraard niet voor elk bedrijf. Door met CIRCULIFE een platform aan te bieden waar organisaties zich bij kunnen aansluiten, maken we de stap naar circulair ondernemen veel makkelijker en kleiner.”
De verandering van een lineair naar circulair toestelbeheer vraag meer dan een economische shift. “Er is een hele verandering in mindset nodig”, zegt Virginie. “Maar het kan. Bij bedrijfswagens bijvoorbeeld zien we al hoe gebruikers als een goede huisvader waken over de auto die ze leasen. Komt er een kras op, dan vindt iedereen het logisch om zijn bedrijf daarvan op de hoogte te stellen. Bij ander bedrijfsmateriaal, zoals smartphones, laptops of zelfs desks en bureaustoelen gebeurt dat veel minder. Omdat er een beperkt waardebesef heerst. Die mindset willen we bijsturen. Zowel bij de bedrijven als bij de eindgebruikers. Voor die laatsten kan daar eventueel een incentive aan verbonden worden. Bedrijven zouden bijvoorbeeld een bonus kunnen uitreiken aan de werknemers die het meest zorgzaam omgaan met hun materiaal. Goed verzorgd materiaal kan immers ook aan een hogere waarde worden doorverkocht.”
Maatwerkbedrijf
Virginie heeft een achtergrond in supply chain en het optimaliseren van kostenstructuren bij grote bedrijven als Danone. “Tijdens mijn professionele loopbaan van meer dan 17 jaar in verschillende bedrijven, heb ik heel vaak een gebrek gezien aan waardebesef en aan bewustzijn van wat alles kost. Je zou ervan versteld staan hoeveel bedrijven toestellen aankopen om ze dan uiteindelijk zelfs ongebruikt in de kast te laten staan. Of waar na een eerste gebruik simpelweg geen lokaal doel voor is. Waardoor ze zonder nadenken worden aangeboden aan de eerste afnemer, zonder te weten waar deze toestellen achteraf terecht komen, laat staan hoé.”`
Op termijn wil Virginie ook gaan samenwerken met Mechelse maatwerkbedrijven. “CIRCULIFE werkt aan repair- en circulaire projecten en die zijn nog niet in grote aantallen voorhanden om een maatwerkbedrijf lokaal werkgarantie van bijvoorbeeld 1 jaar voor 3 personen te kunnen bieden, wat vaak wel een vereiste is. Maar ik sta er zeker voor open. In mijn dichte kring ken ik een persoon die bij een maatwerkbedrijf werkt en ook helemaal achter het het gedachtengoed van CIRCULIFE staat. Dankzij hem ben ik in die richting beginnen doordenken en op termijn zie ik zeker extra mogelijkheden om dat sociaal-economische aspect verder uit te bouwen. Dan spreken we echt over de design as a service-toepassingen, waarbij we bijvoorbeeld van bepaalde componenten uit – ik zeg maar wat – ziekenhuisapparatuur een nieuw product als een powerbank maken. Maatwerkbedrijven zouden zeker kunnen helpen om dat praktisch waar te maken.”
Virginie lijkt wel het toonbeeld van een ondernemer die out of the box denkt. Haar inventiviteit heeft ze van jongsaf. “In mijn tienerjaren zijn mijn beide ouders overleden. Er was geen familie die de zorg voor mij en mijn vier broers en zussen kon overnemen. Dus zorgden we voor elkaar. Zo hebben we leren omgaan met schaarste op alle gebieden: middelen, financiën, kleding, noem maar op. Ik denk dat die mindset me vandaag helpt om de bedrijfswereld te enthousiasmeren voor het circulaire denken. Onder meer dankzij het Sluit De Cirkel-traject heb ik mijn ideeën nu echt in concrete acties kunnen gieten. CIRCULIFE is vandaag een jonge BV, maar de mindset erachter draag ik al 30 jaar met me mee.”
