Stompaertshoek - archeologisch onderzoek

Stompaertshoek

Toen bekend raakte dat het politiecommissariaat in de Frederik de Merodestraat zou worden uitgebreid met een nieuwe vleugel aan de Stompaertshoek (ca. 1500m²), werd beslist om de stedelijke dienst Archeologie er voorafgaand een opgraving te laten uitvoeren. Het terreinwerk duurde van 3 september tot 30 november 2012. Eind 2014 werden de resultaten gebundeld in een basisrapport.

650 jaar textielnijverheid

De site ligt op korte afstand van de Lange Heergracht, waarlangs zich in de 14^de eeuw een aantal volders, ververs en droogscheerders vestigden. Deze ambachtslui hadden elk een specifieke taak bij het afwerken van het alom geprezen Mechelse kwaliteitslaken. De aanwezigheid van water was essentieel. Historische bronnen vermelden ook de aanwezigheid van lakenramen tussen de Lange Heergracht en de Stompaertshoek. Aan deze houten ramen werd het laken opgerekt. Naast kuilen en greppels getuigt ook de vondst van meer dan 70 lakenloodjes van de productie van laken op deze site. Lakenloodjes zijn loden zegels die bij wijze van kwaliteitsgarantie aan het laken bevestigd werden. Door de godsdienstoorlogen in de tweede helft van de 16^de eeuw kwam er een eind aan de Mechelse lakennijverheid. Veel van de terreinen met lakenramen werden omgezet in bleekweiden, waar het huishoudlinnen werd gebleekt. Op de site troffen we een vlietachtige constructie met houten beschoeiing aan, die langs beide zijden afgeboord is met een naar het water afhellende strook ruwe natuursteen (vergelijkbaar met de lavoirs, oude publieke wasplaatsen in Frankrijk). In de 19^de eeuw waren nabij de blekerijen ook washuizen. Enkele van deze wasserijen bleven bestaan tot ver in de 20^ste eeuw.

Prehistorisch Mechelen

In een hoek van het terrein werd onder laat- en post-middeleeuwse ophogingspakketten nog een quasi intacte podzolbodem aangetroffen. Dat is een natuurlijke zandbodem die over een periode van vele eeuwen ontstond door uitloging (migratie van minerale bestanddelen door infiltrerend regenwater). De bodem vertelt ons hoe het landschap eruitzag in de periode vóór het ontstaan van Mechelen. Een grondige analyse van de bodemstalen wees uit dat we te maken hebben met een typisch heidelandschap.

 

Bij het zeven van de podzolbodem bleek deze kleine stukjes vuursteen en Wommersom kwartsiet te bevatten. Specialisten konden het gros van de stukjes determineren als het restafval van de productie van stenen werktuigen en bewapening. Dit toont aan dat er waarschijnlijk jagers-verzamelaars in Mechelen verbleven in de periode van 8500 tot 5500 jaar geleden, het zogenaamde midden- en laatmesolithicum. Het is overigens vrij uitzonderlijk (en blijkbaar typisch Mechels) dat zo'n prehistorische sites en natuurlijke bodems in stedelijke context bewaard zijn gebleven.

Meer weten?

De resultaten van het archeologisch onderzoek zijn gebundeld in een basisrapport.