Worden er historische gebouwen ontmanteld of afgebroken in Mechelen, dan is de kans groot dat een deel van het interieur bij Stef Antiek in Bonheiden belandt. Zeker wanneer het om deuren gaat. Meer dan 3.000 authentieke exemplaren heeft hij in zijn magazijn staan, in alle maten en stijlen. Eén ding hebben ze allemaal gemeen: ze wachten geduldig op een tweede leven.
Stef Van Autenboer (61) heet hij, maar in Mechelen en verre omstreken kent iedereen hem als Stef Antiek. Al 40 jaar vind je zijn gelijknamige antiekzaak op de grens van Mechelen en Bonheiden. In enorme magazijnen verzamelen Stef en zijn medewerkers authentieke afwerkingsmaterialen, meubelen en interieurobjecten. “We hebben hier houten meubels en deuren staan van soms wel 300 jaar oud”, zegt Stef. “Het is ongelofelijk wat hier in al die jaren binnen en buiten is gegaan.”
Stef Antiek zet de deur open voor hergebruik
Rijen en rijen dik staan de authentieke houten deuren gestapeld. Ze zijn hét product waarvoor klanten speciaal naar Bonheiden afzakken. “Als je een oud huis koopt en er mist ergens een deur, dan zijn er weinig plaatsen waar je een waardige vervanger kan vinden. Mensen komen hier geregeld aan met een gedetailleerde omschrijving of zelfs een foto van wat ze zoeken. We doen altijd ons uiterste best om een deur tevoorschijn te halen die er zo goed mogelijk bij past.”
Wil de klant die deur in een andere kleur, gezandstraald of geschuurd? Het team van Stef zorgt ervoor. “We hebben een atelier waarin we de deuren behandelen. Dat kan het afschuren van verf zijn, zandstralen, maar ook logen. Daarbij worden de verflagen verwijderd door het hout onder te dompelen in een bad van azijn en soda. Bij dennenhout moet dat wel zo, dat is veel te poreus om te zandstralen.”
Veranderende smaak, tijdloze kwaliteit
Naast duizenden deuren, heeft Stef ook een enorm aanbod aan houten kasten, stoelen en lusters. “In 30 jaar tijd is de smaak van de klanten enorm veranderd. Zware houten kasten waar vroeger een paar duizend euro voor betaald werd, zijn nu nog maar een fractie daarvan waard. Mensen zijn er simpelweg niet meer naar op zoek.” Dus bedenken Stef en zijn team manieren om de meubels toch opnieuw aantrekkelijk te maken. “Door ze te zandstralen of de verf eraf te krabben, worden ze lichter van kleur. De meeste mensen vinden dat mooier. Maar dat kost ons natuurlijk extra werkuren.”
“Als je een oud huis koopt en er mist ergens een deur, dan zijn er weinig plaatsen waar je een waardige vervanger kan vinden.”
De hoogdagen van het antieke meubilair zijn in elk geval voorbij, zo zegt Stef. “Neem nu dit meubel.” Hij wijst naar enorme wandkast. “Komt recht uit een kerk. Dat is 18de-eeuws en van heel hoge kwaliteit. Het is waarschijnlijk ooit door een rijke familie aan de kerkfabriek geschonken. En vandaag wil niemand het nog. Spijtig, toch?”
Gelukkig vindt Stef vandaag een nieuwe afzetmarkt aan de andere kant van de wereld. “In Amerika en Azië zijn onze meubels wel heel populair. Klanten daar appreciëren nog de meubels die hier uit zwang zijn geraakt. Geregeld verschepen we hele containers met deuren en kasten naar Japan en Korea.”
Stroevere instroom
Hoe langer je rondkijkt in de magazijnen van Stef Antiek, hoe meer je ziet. In alle hoeken en kantjes staan spullen opgeslagen. Stef wijst enkele speciallekes aan. Een kast met schuifjes uit drogisterij Het Verguld Schaap op de IJzerenleen, guillotineramen uit een café, metershoge glazen tussendeuren… Wat verderop staat een grote houten draaitrap. “Onlangs gered uit een historisch Mechels pand dat gerenoveerd wordt tot een appartementsgebouw. Voor de trap was geen plaats meer”, zegt Stef. Zo gaat het heel vaak. Particulieren of projectontwikkelaars renoveren een historisch gebouw en kiezen ervoor om authentieke elementen niet te behouden.
In het beste geval komen ze dan bij Stef terecht. “Vandaag verloopt de instroom van goederen jammer genoeg stroever dan vroeger”, zegt hij. “Ten eerste is de tijdspanne waarin een pand moet worden gestript veel korter geworden. In een amper een week moeten alles eruit zijn. Er is simpelweg geen tijd meer voor opkopers van oude bouwmaterialen om de boel te gaan ontmantelen. Bovendien moet zulk werk gebeuren door vakmannen. Maar ook die zijn er steeds minder.”
“Ten tweede zijn ook de veiligheidsmaatregelen op werven verstrengd. Je mag niet zomaar meer rondlopen op een werf om bijvoorbeeld deuren op te halen, terwijl iets verderop een aannemer bezig is met een bouwkraan.”
Weg van wegwerp, terug naar hergebruik
Spullen uit de jaren ’60 of later vind je niet bij Stef Antiek. “De bouwmaterialen die sinds toen worden gebruikt, zijn vaak van mindere kwaliteit. Tweedehands plastic deuren en raamkozijnen bijvoorbeeld, daar zit niemand op te wachten.” Ook tegels uit die tijd zijn niet te redden. “Vloertegels zijn maar herbruikbaar als ze op zavel zijn gelegd. Dat gebeurde ongeveer tot in de jaren ’30. Later werd er overgeschakeld op cement of beton als ondergrond. Het is onmogelijk om tegels daarvan los te maken zonder ze te breken.”
Soms krijgt Stef ook aanbiedingen om tweedehands radiatoren aan te kopen. “We gaan er alleen op in als het om gietijzeren radiatoren gaat. Daar is nog een markt voor.” Stef zorgt ervoor dat de radiatoren worden gezandstraald en opnieuw bespoten in de kleur die de klant wenst. “Ook dat kan je niet zomaar zelf. Zo’n chauffage is heel fragiel.”
Net als in de film
Zowel particulieren als bedrijven komen bij Stef aankloppen. “We doen zelfs verhuur voor film of tv. Maar evengoed nemen we hele inrichtingen voor onze rekening.” Stefs persoonlijke uithangbord is restaurant De Partage in de Mechelse Onze-Lieve-Vrouwestraat. “Ik kocht het pand samen met de kok van het restaurant en richtte het van boven tot onder in met recupmaterialen uit ons magazijn. Voor het Brughuis in Muizen deed ik 30 jaar geleden hetzelfde. De tweedehandsmaterialen die ik daar gebruikte, passen zo goed in het geheel dat mensen tot vandaag denken dat het interieur origineel is.”
Precies daarin zit ook de kracht van Stef Antiek en het hergebruik van tweedehands bouwmaterialen. “Ons aanbod zorgt voor een sfeer die je met nieuwe materialen nooit kan evenaren. Het is niet voor niks dat klanten hier soms een hele dag in onze magazijnen rondhangen, op zoek naar spullen die ze nergens anders kunnen vinden.”
