Sluitingsuren, wekelijkse rustdag en afwijkingen

De kleinhandel is onderworpen aan een wetgeving die sluitingsuren en een wekelijkse rustdag oplegt. Op dit algemeen principe zijn er uitzonderingen. Diensten (horeca, kappers ...) zijn niet onderworpen aan deze wetgeving.

Omschrijving van wekelijkse rustdag

Alle handelaars moeten de wekelijkse rustdag respecteren. Dit kan een zondag zijn of een andere dag. Als het een andere dag is moet de wekelijkse rustdag en het aanvangsuur duidelijk en leesbaar uithangen.

Wat houdt een rustdag in?

• Een rustdag is een ononderbroken periode van 24 uur, beginnend om 5u of om 13u en eindigend op de volgende dag op hetzelfde uur.
• De consument heeft geen toegang tot de vestigingseenheid
• De rechtstreekse verkoop van producten aan de consument is verboden. Ook thuisleveringen mogen niet.

De wekelijkse rustdag moet gedurende minstens 6 maanden dezelfde blijven.

Omschrijving van sluitingsuren

De handelaars moeten zich houden aan de wettelijke sluitingsuren. De volgende sluitingsuren gelden voor (dag)winkels n respecteren:

• voor 5u en na 20u;
• voor 5u en na 21u op vrijdag en de werkdagen die aan een wettelijke feestdag voorafgaan. Als de wettelijke feestdag een maandag is, dan mag de winkel de zaterdag daarvoor tot 21u openblijven.

Welk regime geldt voor nachtwinkels?

• Sluitingsuren tussen 7u en 18u
• Behalve indien een gemeentelijk reglement andere sluitingsuren vastlegt.

Welk regime geldt voor de privébureaus voor telecommunicatie?

Een privébureau voor telecommunicatie (of phoneshop) is een publiek toegankelijke vestigingseenheid voor het verlenen van telecommunicatiediensten.

• Sluitingsuren tussen 20u en 5u
• Behalve indien een gemeentelijk reglement andere sluitingsuren vastlegt.

Bestaan er afwijkingen op deze wetgeving?

Er bestaan drie types van afwijkingen op de regelgeving over de wekelijkse rustdag en de openingsuren.

Afwijkingen voor de handelsvorm

Bepaalde sectoren zijn niet onderworpen aan de wetgeving:

• verkoop ten huize van een andere consument dan de koper (bv.: "home party’s")
• verkoop aan huis op uitnodiging van de consument
• verkoop en dienstverlening in de openbare stations (treinen, metro …)
• verkoop en dienstverlening in havenzones en internationale luchthavens
• dienstverlening die wegens dringende noodzakelijkheid uitgevoerd moet worden
• de verkoop in tankstations of vestigingseenheden gelegen op het domein van autosnelwegen, van een assortiment algemene voedingswaren en huishoudelijke artikelen, uitgezonderd gedistilleerde alcoholhoudende dranken en gisthoudende dranken, met een alcoholvolume van meer dan 6 %, op voorwaarde dat de nettoverkoopoppervlakte niet groter is dan 250 m².

De bepalingen over de sluitingsuren en de wekelijkse rustdag zijn ook niet van toepassing op de vestigingseenheden waarvan de hoofdactiviteit de verkoop van een van de volgende productgroepen uitmaakt:

• kranten, tijdschriften, tabak en rookwaren, telefoonkaarten en producten van de Nationale Loterij
• dragers van audiovisuele werken en videospelen, en de verhuur ervan
• brandstof en olie voor autovoertuigen
• consumptie-ijs in individuele porties
• voedingswaren die in de vestigingseenheid worden bereid en er niet worden verbruikt.

Er is sprake van een hoofdactiviteit indien de verkoop van de productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt, minstens 50 % van de jaarlijkse omzet vertegenwoordigt.

Afwijkingen bij bijzondere omstandigheden of beurzen en markten

Op initiatief van een of meerdere handelaars, handelend in eigen naam of in naam van een groepering van handelaars, kan het college van burgemeester en schepenen in sommige gevallen afwijkingen toestaan:

• ter gelegenheid van bijzondere en voorbijgaande omstandigheden (wettelijke feestdagen, solden, feesten, enz.)
• ter gelegenheid van jaarbeurzen en jaarmarkten.

Het aantal afwijkingen is beperkt tot 15 dagen per jaar.

Deze afwijkingen gelden voor het hele grondgebied van de gemeente of voor een deel ervan. In geen enkel geval mogen er individuele afwijkingen toegestaan worden.

Het college van burgemeester en schepenen heeft voor 2024 in Mechelen volgende afwijkingen op de wekelijkse rustdag goedgekeurd.

Handelaars koopzondagen intra muros Mechelen 2024

• Zondag 01.12 t.e.m. 07.12: Eindejaarsshoppen - koopzondag
• Zondag 08.12 t.e.m. 14.12: Eindejaarsshoppen - koopzondag
• Zondag 15.12 t.e.m. 21.12: Eindejaarsshoppen - koopzondag
• Zondag 22.12 t.e.m. 28.12: Eindejaarsshoppen - koopzondag

Handelaars koopzondagen intra muros Mechelen 2025

• Zondag 05.01 t.e.m. 11.01: Koopzondag januari
• Zondag 02.02 t.e.m. 08.02: Koopzondag februari
• Zondag 02.03 t.e.m. 08.03: Koopzondag maart
• Zondag 06.04 t.e.m. 12.04: Koopzondag april
• Zondag 04.05 t.e.m. 10.05: Koopzondag mei
• Zondag 01.06 t.e.m. 07.06: Koopzondag juni
• Zondag 06.07 t.e.m. 12.07: Koopzondag juli
• Zondag 03.08 t.e.m. 09.08: Koopzondag augustus
• Zondag 07.09 t.e.m. 13.09: Koopzondag september
• Zondag 05.10 t.e.m. 11.10: Koopzondag oktober
• Zondag 02.11 t.e.m. 08.11: Koopzondag november
• Zondag 07.12 t.e.m. 13.12: Koopzondag december
• Zondag 14.12 t.e.m. 20.12: Koopzondag december
• Zondag 21.12 t.e.m. 27.12: Koopzondag december
• Zondag 28.12 t.e.m. 03.01.2026: Koopzondag december

Handelaars extra muros Mechelen 2024

• Zondag 17.11 t.e.m. 23.11: shoppingpark Malinas (koopzondag november)
• Zondag 24.11 t.e.m. 01.12: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen (koopzondag november & Black Friday)
• Zondag 01.12 t.e.m. 7.12: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen (koopzondag december)
• Zondag 08.12 t.e.m. 14.12: shoppingpark Malinas (koopzondag december)
• Zondag 15.12 t.e.m. 22.12: shoppingpark Malinas (koopzondag december)
• Zondag 22.12 t.e.m. 28.12: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen (koopzondag december)
• Zondag 29.12 t.e.m. 04.01.2025: shoppingpark Malinas (koopzondag december)

Handelaars extra muros Mechelen 2025

• Zondag 05.01 t.e.m. 11.01: shoppingpark Malinas 
• Zondag 19.01 t.e.m. 25.01: shoppingpark Malinas 
• Zondag 26.01 t.e.m. 01.02: shoppingpark Malinas 
• Zondag 29.06 t.e.m. 05.07: shoppingpark Malinas 
• Zondag 06.07 t.e.m. 12.07: shoppingpark Malinas 
• Zondag 13.07 t.e.m. 19.07: shoppingpark Malinas 
• Zondag 20.07 t.e.m. 26.07: shoppingpark Malinas 
• Zondag 27.07 t.e.m. 02.08: shoppingpark Malinas 
• Zondag 05.10 t.e.m. 11.10: shoppingpark Malinas 
• Zondag 16.11 t.e.m. 22.11: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen
• Zondag 23.11 t.e.m. 29.11: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen
• Zondag 30.11 t.e.m. 06.12: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen
• Zondag 14.12 t.e.m. 20.12: shoppingpark Malinas 
• Zondag 21.12 t.e.m. 27.12: shoppingpark Malinas 
• Zondag 28.12 t.e.m. 03.01.2026: shoppingpark Malinas & Dreamland Mechelen

Voor handelaars intra en extra muros kunnen er in 2024 geen potentiële afwijkingen meer aangevraagd worden.  

Voor handelaars intra en extra muros kunnen er in 2025 geen potentiële afwijkingen meer aangevraagd worden.  

De aanvraag mag individueel zijn, maar de afwijking is dan wel van toepassing op alle handelaars in dat bepaald deelgebied. De bijkomende aanvragen voor afwijkingen zullen slechts worden toegekend na een schriftelijke aanvraag aan het College van burgemeester en schepenen.

Sinds 22 oktober 2017 beschikt Mechelen over een erkenning als toeristisch centrum. Deze erkenning maakt het voor handelaars binnen de vesten en rond het station mogelijk om tot 15 zondagen per jaar personeel te werk te stellen.

Winkels die open zijn op andere dan op bovenstaande lijst met vermelde afwijkingen (met personeel), zijn in overtreding en kunnen mogelijk controle verwachten van de sociale inspectie.

Artikel 15 van de wet van 10 november 2006 voorziet 2 soorten afwijkingen:

• afwijking op art. 8 i.v.m. de wekelijkse rustdag: maximaal 15 per jaar
• afwijking op art. 6 i.v.m. de openingsuren: maximaal 15 per jaar.