Waarom een ruimtelijk uitvoeringsplan zonevreemde recreatie?
Om de ruimte te ordenen, werden rond de jaren 1970 gewestplannen opgemaakt voor heel Vlaanderen. Op deze gewestplannen kreeg elk perceel een bestemming. Mogelijke categorieën van bestemmingen zijn: recreatie, agrarisch gebied, woongebied, KMO-zone, industriegebied, enz. Wanneer een recreatieve activiteit op een locatie ligt waar het niet thuishoort, bijvoorbeeld in agrarisch gebied, is het ‘zonevreemd’.
Eén van de voornaamste problemen van zonevreemde recreatie is dat de eigenaars volgens de wetgeving slechts beperkte mogelijkheden krijgen om de gebouwen, constructies en verhardingen te renoveren, te verbouwen, uit te breiden en/of af te breken voor nieuwbouw.
De stad wil deze zonevreemde recreatieve locaties meer duidelijkheid geven door een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) op te maken dat de bestemming wijzigt.
De opmaak van dit RUP heeft tot doel om een aantal zonevreemde sport- en jeugdverenigingen de mogelijkheid te geven om op hun bestaande, vaak historisch gegroeide, locatie te kunnen blijven en eventueel ook uit te kunnen breiden/verbouwen. Met de opmaak van het RUP zoeken we naar planologische oplossingen voor deze zonevreemde recreatieterreinen. Met het RUP kunnen een aantal van deze verenigingen waar mogelijk rechtszekerheid krijgen en dus investeren in de toekomst.
Voorstudie
In een voorstudiefase werd een onderzoek verricht naar alle zonevreemde recreatieterreinen die in aanmerking komen om opgenomen te worden in het RUP.
De stad stelde een basislijst op van 41 zonevreemde recreatieterreinen op het grondgebied van Mechelen. Hierna volgde een screening van deze terreinen op basis van volgende vragen:
- Zijn er op deze locatie effectief (nog) recreatieve activiteiten aanwezig?
- Is er effectief (nog) sprake van een zonevreemde activiteit?
Na deze screening bleven er 25 zonevreemde recreatieterreinen over op de onderzoeklijst. Voor deze 25 terreinen/verenigingen werd er nadien bekeken of een herbestemming of herlokalisatie mogelijk was. Dit gebeurde aan de hand van een afwegingskader met afwegingselementen zoals: overstromingsgevoeligheid, ligging in ruimtelijk kwetsbaar gebied, ligging in herbevestigd agrarisch gebied, aansluitend bij bestaand recreatiegebied op het gewestplan, inpasbaarheid in de omgeving,…
Aan de hand van het afwegingskader werd elk recreatieterrein uit de onderzoeklijst ondergebracht in één van de vier categorieën van ontwikkelingsmogelijkheden.
- Categorie 1: verdere ontwikkelingsmogelijkheden, opmaak deelRUP
Deze terreinen zijn gelegen in gebieden waar voldoende draagkracht is om een uitbreiding toe te staan. Een herbestemming wordt dan ook vooropgesteld. - Categorie 2: behoud binnen het bestaande kader, opmaak deelRUP
Het terrein is qua functie wel verenigbaar met de omgeving, maar de ruimtelijke draagkracht is niet sterk genoeg om uitbreiding toe te staan. Het terrein wordt herbestemd en er worden strikte inrichtingsvoorschriften opgelegd voor verbouwingen en lichte uitbreidingsmogelijkheden. - Categorie 3: beperken ruimtelijke dynamiek, opmaak deelRUP
Voor deze terreinen is de ruimtelijke draagkracht te laag om een verdere ruimtelijke dynamiek toe te staan. Er wordt wel een deelRUP opgemaakt, waarbij het terrein wordt herbestemd. Maar in veel gevallen krijgt het terrein een nabestemming, zodat de recreatieve functie op lange termijn niet bestendigd wordt. Voor deze categorie gelden zeer strikte inrichtingsvoorschriften. - Categorie 4: herlokaliseren
De zonevreemde terreinen die tot deze categorie behoren, moeten naar de toekomst toe verdwijnen, grondig geherlokaliseerd worden of grondig geherstructureerd worden. Hun voortbestaan is niet langer gewenst op de huidige plaats, gelet op de ruimtelijke context en het ruimtelijk functioneren van het gebied.
Het resultaat van deze voorstudie is een selectielijst van 14 zonevreemde recreatieterreinen, die opgenomen werden in het RUP.
Voorontwerp-RUP Zonevreemde recreatie
In een tweede fase werd voor deze selectielijst van 14 zonevreemde recreatieterreinen een RUP-procedure doorlopen, vertrekkende van een voorontwerp, waarna de wettelijke procedure tot goedkeuring wordt doorlopen conform de bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, de uitvoeringsbesluiten en de richtlijnen van het Bestuur van Ruimtelijke Ordening.
De GECORO (Gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Ordening) gaf in maart 2017 advies op het voorontwerp-RUP, waarna een mer-screeningsnota werd opgemaakt.
In april 2017 werd advies gevraagd aan de dienst MER van de Vlaamse overheid over de mer-screeningsnota. Deze dienst bestudeert de mogelijke milieu-effecten van het plan. In juni 2017 zat de stad met verschillende verenigingen rond de tafel om het voorontwerp toe te lichten en te bespreken. Met al deze informatie werd het voorontwerp-RUP opgemaakt dat op 26 oktober 2018 werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen.
Het voorontwerp-RUP werd besproken met de Vlaamse adviesinstanties op de plenaire vergadering van 3 december 2018. In conclusie van die plenaire vergadering besliste het college van burgemeester en schepenen om 5 deelplannen niet langer op te nemen in het ontwerp-RUP.
Ontwerp-RUP Zonevreemde recreatie
De gemeenteraad heeft op 2 maart 2020 het ontwerp-RUP ‘Zonevreemde Recreatie’ en onteigeningsplan voor deelplan 0 ‘Vrijbroekpark’ voorlopig vastgesteld en bracht dit in openbaar onderzoek van maandag 23 maart 2020 tot en met maandag 22 juni 2020. Gedurende deze periode lagen de documenten voor iedereen ter inzage in het Huis van de Mechelaar (Reuzenstraat 1, 2800 Mechelen) en werden infomomenten gegeven op donderdag 28 mei en vrijdag 29 mei.
Definitieve vaststelling
Alle opmerkingen, adviezen en bezwaren die tijdens het openbaar onderzoek aan de GECORO gericht werden zijn gebundeld en behandeld. Het ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Zonevreemde Recreatie’ en het onteigeningsplan voor deelplan 0 ‘Sportcluster Vrijbroekpark’ werden waar nodig aangepast.
Op 14 december 2020 stelde de gemeenteraad het Ruimtelijk Uitvoeringsplan ’Zonevreemde Recreatie’ en het onteigeningsplan deelplan 0 ’Sportcluster Vrijbroekpark’ definitief vast.
Hiermee hebben de betrokken zonevreemde sport-, recreatie- en jeugdactiviteiten rechtszekerheid gekregen door de bestemming van de terreinen om te zetten naar de juiste functie. Hierdoor kunnen de verenigingen op hun bestaande, vaak historisch gegroeide locatie blijven én krijgen ze duidelijkheid over hun bouwmogelijkheden.
Het RUP ’Zonevreemde recreatie’ omvat negen deelplannen en een onteigeningsplan voor deelplan 0 ’Sportcluster Vrijbroekpark’. Je kan het definitief goedgekeurde RUP hier bekijken:
- Grafisch plan
- Plan bestaande juridische toestand
- Plan bestaande feitelijke toestand
- Stedenbouwkundige voorschriften
- Toelichtingsnota
- Advies GECORO
- Fotoreportage
- Vergunningsdossiers
- Kaart vergunningstoestand
- Beslissing dienst MER
- Beslissing dienst veiligheidsrapportage
- Gemeenteraadsbesluit
Wens je een toelichting of heb je een specifieke vraag over dit ruimtelijk uitvoeringsplan, dan kan je een afspraak maken via 0800 20 800 (gratis) of via ruimtelijkeplanning@mechelen.be. Je kan de documenten ook inkijken op het stadhuis in het Huis van de Mechelaar (Reuzenstraat 1, 2800 Mechelen) (link naar openingsuren Huis van de Mechelaar).
Onteigeningsplan deelplan 0 Vrijbroekpark
Voor één deelplan van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP), namelijk deelplan 0 ‘Vrijbroekpark’, besliste het college van burgemeester en schepenen in oktober 2019 een onteigeningsplan te koppelen aan het RUP voor de realisatie van deze sportcluster.
Op 2 maart 2020 stelde de gemeenteraad het onteigeningsplan deelplan 0 'Sportcluster Vrijbroekpark’ voorlopig vast. Het onteigeningsplan, -besluit en -projectnota worden samen met het ontwerp-RUP in openbaar onderzoek gelegd.
Er werd tijdens het openbaar onderzoek een infomoment met toelichting georganiseerd in het Huis van de Mechelaar:
Alle opmerkingen, adviezen en bezwaren die tijdens het openbaar onderzoek aan de stad en/of de GECORO gericht werden zijn gebundeld en behandeld. Het onteigeningsplan voor deelplan 0 ’Sportcluster Vrijbroekpark’ werd waar nodig aangepast en op 14 december 2020 definitief vastgesteld door de gemeenteraad.
Je kan het definitief goedgekeurde onteigeningsplan hier bekijken:
- Onteigeningsplan
- Projectnota Onteigening
- Verslag behandeling bezwaren openbaar onderzoek
- Onteigeningsbesluit
Vernietiging deelplan ‘Sportcluster Vrijbroekpark – nr 0 selectielijst’ door Raad van State
Het RUP zonevreemde recreatie werd op 7 maart 2023 vernietigd door de Raad van State voor het deelplan ‘Sportcluster Vrijbroekpark’. Dit deel van het RUP heeft bijgevolg geen juridische waarde meer.
De komende tijd gaan we als stad samen met de provincie doordacht aan de slag met de feedback van de Raad van State. Dat betekent dat we de juridische kant van de zaak samen met onze advocaten willen optimaliseren om de rechtsgeldigheid in orde te krijgen. De procedure voor de onteigening zal eveneens worden herbekeken.
Dit wil zeggen dat de geplande werken in investeringen in het sportcomplex Uilmolenweg zullen opschuiven naar de volgende legislatuur. Op de bestaande voetbalterreinen moet een multifunctioneel nieuw sportcomplex komen met rugby- en voetbalvelden en terreinen voor beachsporten.
Wens je een toelichting of heb je een specifieke vraag over dit onteigeningsplan, dan kan je een afspraak maken via 0800 20 800 (gratis) of via ruimtelijkeplanning@mechelen.be. Je kan de documenten ook inkijken op het stadhuis in het Huis van de Mechelaar (Reuzenstraat 1, 2800 Mechelen).
