Samen met Nederlands leren, een inburgeringscursus in de eigen taal en zich inschrijven als werkzoekende vormt het participatie- en netwerktraject het vierde onderdeel in het inburgeringstraject. Het inburgeringstraject heeft als doel nieuwkomers in België zelfredzaam te maken en hen de kans te geven om actief deel te nemen aan de samenleving.
Met dit participatietraject volgt de inburgeraar een bijkomend traject op maat om het sociaal netwerk te versterken. Dat kan bijvoorbeeld door op pad te gaan met een buddy, deel te nemen aan een conversatietafel of aan activiteiten van een vereniging of lokaal bestuur, zich in te zetten als vrijwilliger of in clubverband te sporten. De inburgeraar kan ook verschillende activiteiten combineren. Het participatietraject duurt minimaal 40 uur. Nederlands oefenen en nieuwe mensen leren kennen om zo het eigen netwerk uit te bouwen, vormen het fundament van dit traject.