Hoe word je zelfstandig ouder?

Hoe blijf je zo lang mogelijk zelfstandig?

Preventie is het sleutelwoord als antwoord op deze vraag. Iedereen wil zo zelfstandig mogelijk ouder worden. Geen hulp nodig hebben, zelf je beslissingen nemen, een brede vriendenkring behouden. Dat vraagt inspanningen waar je best op tijd mee begint.

Met een gezonde leefstijl begin je best op tijd

Staar je niet blind op de weegschaal of op die stappenteller, maar zet in op een gezonde leefstijl. Natuurlijk gaat gezondheid over wat je eet en hoeveel je beweegt. Maar denk ook aan slaap, je zelfbeeld, veerkracht en sociale contacten. Want hoe je je voelt, je binnenkant, is ook belangrijk. Werken aan een gezonde leefstijl is vaak een kwestie van ‘meer van iets’ en ‘minder van iets anders’. Het zijn gewoontes die je inbouwt in je dagelijkse routine.

Investeer in de uitbreiding van je vriendenkring

Je goed voelen, dat is jezelf kennen en aanvaarden, maar ook je goed omringen. Ouder worden betekent vaak afscheid nemen van vrienden en familie. Maar ook nieuwe vrienden leren kennen met wie je samen plezier maakt. Of met je buren leuke activiteiten doen. De buurt waar je woont, is de plek die met ouder worden belangrijker wordt, omdat je lichaam minder ver geraakt op eigen krachten. Een 80-plusser wandelt gemiddeld zo’n 300 tot 500 meter ver.

Denk goed na over je zorgplanning

Ook al ben je nog jong en gezond, toch is het goed om al na te denken over jouw toekomstige medische zorg en behandelingen die op latere leeftijd misschien nodig zullen zijn. Zo vermijd je dat anderen keuzes voor jou moeten maken op het moment dat je zelf niet meer in staat bent om te vertellen wat jezelf wil. Spreek er op tijd over met je naasten, je familie en met je arts of andere zorgverleners. Stel je wilsverklaringen op een correcte manier op. Je mutualiteit kan je op weg helpen bij vroegtijdige zorgplanning. Je kan ook terecht bij LEIF, het LevenEindeInformatieForum. Zij hebben een interessante brochure over zorgplanning. Als je dat wenst, kan je voor deze gesprekken ook iemand uit je omgeving vragen om je bij te staan.

Schattige oudjes?!?

De manier waarop we in onze samenleving naar leeftijd kijken, is op z’n zachtst uitgedrukt nogal eenzijdig. Jongeren hebben gebrek aan ervaring en discipline en zorgen voor overlast in groep. Ouderen zijn fragiel, zorgbehoevend, oubollig en gaan achteruit. Waarom doen we zo onwennig over onze leeftijd en waarom denken we zo stereotiep?

In het Engels bestaat er een term voor: Ageism, vooroordelen, stereotypen en discriminatie op basis van leeftijd. Omdat we ons inprenten dat je als oudere minder waard wordt, willen we niet graag ouder worden. En dit terwijl het verouderingsproces nu eenmaal bij het leven hoort en zelfs voordelen heeft: je wordt rustiger, niets moet, alles, of toch veel, kan. Het is zeker waar dat je lichaam langzaam verandert en meer slijtage vertoont. Ook je brein verandert: je kortetermijngeheugen laat steken vallen, maar je vermogen om dingen in een context te zetten, verbetert. We staan er amper bij stil dat we eigenlijk negatief denken over onze toekomstige zelf. En dat is niet onschuldig: de Wereldgezondsheidsorganisatie (WHO) berekende dat mensen die negatief tegenover leeftijd staan, gemiddeld 7,5 jaar minder lang leven.

Ouderen hoeven geen betutteling of zijn niet ‘schattig’. Mensen vergeten vaak dat ze een persoon aanspreken die behoorlijk wat meer wijsheid en ervaring in pacht heeft en waar ze iets van kunnen leren. Betuttelen is schadelijker dan roken of weinig bewegen, want het ondermijnt het zelfbeeld. Stereotiep taalgebruik toont enkel aan dat ouderen niet als gelijkwaardig aanzien worden en dat we ze allemaal over eenzelfde kam scheren. Maar 'dé oudere' bestaat niet, net als onze samenleving bestaan onze ouderen in al hun verscheidenheid. Ook de media brengt ouderen weinig realistisch in beeld.

Ageism is niet onschuldig. Een reden te meer om je veranderende lichaam en brein met liefde en een vleugje humor aan te pakken en tijd door te brengen met vrienden en met andere generaties. Samen zoeken naar gemeenschappelijke interesses en talenten en elkaar verhalen vertellen. Wedden dat je de tijd volledig uit het oog verliest?

Gevangen in je woning?

Je huis is vaak je thuis. Je woont er al een tijdje, je kent de buurt, je voelt je er goed. Toch staan mensen vaak niet stil bij de vraag ‘Kan ik hier op m’n tachtigste ook nog veilig en comfortabel blijven wonen?’ Want niet elke woning is aangepast om er je oude dag door te brengen. Trappen, drempels, te grote of te kleine ruimtes kunnen bij verminderde mobiliteit plots een last zijn. Zijn er voldoende voorzieningen in de buurt? Is de woning nog betaalbaar met je pensioen? Allemaal vragen die veel vijftigers zich (nog) niet stellen. Terwijl je rond je vijftigste vaak wel nog de moed en vaak ook het budget hebt om je woning aan te passen of om op zoek te gaan naar een aangepaste woning in de buurt.

Je woning aanpassen betekent vaak je woning toegankelijker maken: minder oneffenheden, meer houvast, meer technologie. Bij je mutualiteit kan je terecht voor hulpmiddelen maar ook voor woonadvies. Ergotherapeuten komen vrijblijvend bij je langs en geven je tips over hoe je je woning veiliger kan maken en welke ergonomische en medische hulpmiddelen er bestaan. Maar er is meer. Er komen steeds meer technologische hulpmiddelen op de markt zoals zorgrobots, bewegingssensoren of online thuiszorg. Ze helpen je in huis bij het verhogen van jouw veiligheid, comfort, welzijn en zorg. Door het aanschaffen van de juiste hulpmiddelen kan je jouw zelfstandigheid vergroten. (Mantel)zorg blijft mensenwerk, maar zorgtechnologie biedt extra ondersteuning. Je kan ook opteren voor alternatieve woonvormen. Bij kangoeroewonen of cohousing kan je met meerdere generaties samenwonen.  

Je kan aan homesharing doen door bijvoorbeeld een student in huis te nemen. Of samenhuizen met leeftijdsgenoten waarbij je enkele ruimtes deelt, maar ook je privé woonruimtes hebt. Zo woon je misschien iets kleiner, maar je deelt ook ruimte en je ontmoet makkelijker je buren.

Meer info