Klokkenluiders zijn personen die in het kader van een werkrelatie inbreuken vaststellen en die inbreuken melden.
Wat is de klokkenluidersregeling?
De nieuwe klokkenluidersregeling heeft als doel om personen te beschermen als zij informatie uit hun werkomgeving over inbreuken op geldende regelgeving melden.
Klokkenluiders moeten hiervoor terecht kunnen bij veilige meldingskanalen. Bij voorkeur is dat intern bij hun eigen organisatie. Ook meldingen bij het bevoegde externe meldingskanaal of openbaarmaking zijn mogelijk. Elke vorm van represaille (= vergelding/wraakactie) naar aanleiding van een interne of externe melding, of openbaarmaking, is verboden.
(Artikel III. 60/1 t.e.m. 60/12 van het Bestuursdecreet voorziet een procedure voor de melding van inbreuken en de bescherming van melders, gebaseerd op de klokkenluidersrichtlijn 2019/1937 van het Europees Parlement.)
Over welke meldingen gaat het?
Je kan een melding doen over inbreuken die gebaseerd zijn op informatie die je uit je werkomgeving verkreeg. Een melding is iets anders dan een klacht. Om over een inbreuk te spreken, moet het gaan over een handeling of een nalatigheid die onrechtmatig is, of die de regelgeving schendt. Heb je geen werkrelatie met Stad Mechelen, OCMW Mechelen of AGB SAM, dan kan je met klachten of suggesties terecht op het meldingsplatform.
Wie kan een melding doen?
Elke persoon die in het kader van een werkrelatie informatie verkreeg over inbreuken kan een melding maken. Het gaat dus ruimer dan enkel personeelsleden. Ook externen die via hun werk met de lokale overheid contact komen, kunnen een melding maken. Denk bijvoorbeeld aan sollicitanten, consultants of leveranciers.
Hoe kan je een melding doen?
Intern meldpunt
Statutaire en contractuele personeelsleden van Stad Mechelen, het OCMW en de AGB SAM kunnen (al dan niet anoniem) een melding doen bij het intern meldpunt. Dat kan schriftelijk, telefonisch of fysiek. Personeelsleden vinden hierover de nodige info terug op de interne communicatiekanalen. Externen moeten dit doen bij het extern meldpunt (zie verder).
Externe melding bij Audit Vlaanderen
- Statutaire en contractuele medewerkers van Stad Mechelen, het OCMW en de AGB SAM die al een interne melding hebben gedaan of van oordeel zijn dat de inbreuk bij een interne melding niet doeltreffend behandeld kan worden of dat er een risico op represailles bestaat,
- Externen die een werkrelatie hebben of hadden met Stad Mechelen, het OCMW of AGB SAM (vb. vrijwilligers, sollicitanten, aannemers, leveranciers …)
kunnen (anoniem) een inbreuk melden bij Audit Vlaanderen, via
- een brief naar Havenlaan 88 bus 24 te 1000 Brussel. Vermeld het woord 'vertrouwelijk' op de envelop.
- een e-mail naar meldingen.audit@vlaanderen.be
- telefoon: 02 553 45 55
Audit Vlaanderen kan beslissen om je melding niet in behandeling te nemen als:
- de inbreuk van geringe betekenis is
- de melding betrekking heeft op feiten die in een eerdere melding van jou als melder al zijn behandeld en de nieuwe melding geen nieuwe informatie van betekenis bevat
Meldingen met betrekking tot de extern verzelfstandigde agentschappen van privaat recht
zoals J@M vzw, Brouwgebouw Lamot vzw …
- Interne meldingen: bij het Hoofd van Personeel
- Externe meldingen bij de Vlaamse Ombudsdienst
- Per post: Leuvensesteenweg 86 te 1000 Brussel
- Telefonisch: 02/552.48.48
- Via mail: klokkenluiden@vlaamseombudsdienst.be
Wat als je je melding aan de verkeerde persoon of instantie richt?
Je melding wordt zo snel mogelijk op een veilige manier doorgestuurd naar het bevoegde personeelslid of instantie. De onbevoegde persoon of instantie brengt je hiervan onmiddellijk op de hoogte. Als Audit Vlaanderen of het Meldpunt Klokkenluiders van Stad Mechelen vaststelt dat het niet bevoegd is om de melding te onderzoeken, nemen ze ze opnieuw contact op met je om toestemming te vragen om de melding te mogen doorsturen naar de bevoegde organisatie of dienst voor verder onderzoek.
Welke bescherming krijgt een klokkenluider?
Bij een melding via de interne en externe meldkanalen, heb je de keuze om je naam bekend te maken als melder, of anoniem te blijven. Meld je anoniem, dan wordt je identiteit niet bekend gemaakt. Meld je niet anoniem en maak je je naam bekend, dan wordt je identiteit beschermd.
De meldingskanalen zorgen voor systemen die de vertrouwelijkheid beschermen van:
- jouw identiteit
- de identiteit van de anderen die in de melding genoemd zijn
- de informatie waaruit jouw identiteit of die van de anderen kunnen blijken
Dit door onder andere de toegang tot deze informatie te beperken.
Als melder ben je beschermd tegen represailles (= vergelding/wraakacties). Denk bijvoorbeeld aan negatieve beoordelingen of ontslag, of aan verandering van taken, financiële sancties of reputatieschade.
Wat gebeurt er nadat je een melding deed?
Wat kan je verwachten nadat je je melding intern of extern hebt ingediend?
Ontvangstmelding
Je ontvangt als melder binnen de zeven dagen na de dag waarop het meldkanaal je melding ontvangen heeft een ontvangstmelding, tenzij:
- Je melding al binnen die termijn werd afgehandeld. Dan krijg je meteen meer informatie over je melding.
- Je je uitdrukkelijk verzet hebt tegen het krijgen van een ontvangstmelding.
- Het krijgen van een ontvangstmelding de bescherming van je identiteit in gevaar brengt.
Meer informatie over je melding
Binnen een redelijke termijn krijg je informatie over wat er met je melding gebeurde. Concreet:
- Binnen de drie maanden na de dag waarop het meldingskanaal de ontvangstmelding heeft verstuurd.
- Of binnen drie maanden en zeven dagen, als er geen ontvangstmelding verstuurd is.
- Audit Vlaanderen kan deze termijn van drie maanden verlengen tot maximaal zes maanden.
Je komt te weten welke maatregelen er genomen zijn of zullen genomen worden naar aanleiding van je melding. Je krijgt ook de redenen voor die maatregelen te horen. Vanzelfsprekend mogen de meldingskanalen je geen informatie bezorgen die het interne onderzoek of de rechten van de betrokken persoon of personen schaadt.
Aansprakelijkheid
Melders die bewust onjuiste informatie hebben gemeld of openbaar gemaakt, kunnen daarvoor aansprakelijk worden gesteld en tevens een administratieve of tuchtsanctie oplopen.
Verwerking persoonsgegevens
Het meldpunt Klokkenluiders verwerkt je gegevens in overeenstemming met de GDPR en het Bestuursdecreet.
