In dit project wil Stad Mechelen de vermindering van verbruik op gebouwniveau (door collectieve renovatie van appartementsgebouwen) combineren met de opwekking van warmte op wijkniveau (via het warmtenet langs de vesten).
Kunnen we de bestaande appartementsgebouwen op de Mechelse vesten aansluiten op een warmtenet en zo heel wat CO2 besparen? En hoe kunnen we eigenaars ondersteunen in de collectieve energetische renovatie van deze - vaak verouderde – appartementsgebouwen? Om dat te onderzoeken en om van de Mechelse vesten op termijn een toonaangevende klimaatwijk te maken, krijgt onze stad ondersteuning van Vlaanderen.
Voor de zomer lanceerden het Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energieagentschap een projectoproep aan lokale besturen en publieke opdrachtgevers om hen te ondersteunen bij concrete reconversieprojecten op schaal van een wijk. De projecten moesten diverse renovatie- en klimaatmaatregelen aan elkaar koppelen. Er werden 14 projecten ingediend. Mechelen is één van de drie laureaten met het project ‘Ruimte voor energie langs de Mechelse vesten’. Ook Kortrijk en Leuven werden geselecteerd.
Duurzaam wijkontwikkelingsplan
Marina De Bie, schepen van energie, klimaat en duurzaamheid, legt uit: “Een behoorlijk hoog percentage van alle appartementen in Mechelen bevindt zich op de Mechelse vesten. Zo’n 14% of 1855 appartementen in totaal. Bovendien zijn veel daarvan in een energetisch slechte staat. Eigenaars en syndici stuiten vaak op tal van praktische en financiële moeilijkheden om dit aan te pakken en dus blijft alles maar bij het oude. Daar willen we samen met hen iets aan doen.”
Het project moet leiden tot een duurzaam wijkontwikkelingsplan voor een warmtenet langs de stadsring en het wegwerken van obstakels voor de collectieve renovatie van appartementsgebouwen. Met andere woorden: in dit project wil Stad Mechelen de vermindering van verbruik op gebouwniveau (door collectieve renovatie van appartementsgebouwen) combineren met de opwekking van warmte op wijkniveau (via het warmtenet langs de vesten).
“We gaan bekijken hoe we een grondige renovatie van appartementsgebouwen kunnen helpen realiseren en onderzoeken of we gebouwen onderling kunnen verbinden met een warmtenet. Zo’n warmtenet langs de vesten kan een reductie opleveren van 2200 ton CO2 per jaar. We hopen op een goede samenwerking met syndici en eigenaars. Binnenkort starten we een communicatie- en participatietraject om hier draagvlak voor te vinden bij de bewoners”, aldus schepen De Bie.
De realisatie van een warmtenet heeft een belangrijke impact op het energieverbruik en de CO2-reductie. In vergelijking met de aparte individuele verwarmingsketels kan een warmtenet voor dezelfde hoeveelheid warmte minder energie verbruiken. Warmtekaarten van Mechelen geven aan dat de binnenstad en het gebied ten zuiden en ten noorden van de binnenstad, veel kansen biedt voor een warmtenet. De Mechelse vesten zijn hiervoor een goed vertrekpunt door de aanwezigheid van grote warmteafnemers (verschillende hoogbouwblokken, campussen Thomas More, publieke gebouwen…) en stadsontwikkelingsprojecten (Ragheno, Keerdok, Komet, Potterij, Speecqvest, Zwartzustersvest…).
Warmtestrategie
“Met dit project willen we op termijn van alle vesten samen een duurzame ‘wijk’ maken, met klimaatvriendelijke gebouwen en een gedeeld warmtenet. Dit kan niet enkel een voorbeeld zijn over wat mogelijk is met dergelijke gebouwen, maar het kan ook de ruggengraat vormen waarop we de verdere uitrol van een renovatiegolf en warmtenet uitbouwen”, besluit Marina De Bie.
Het project ‘Ruimte voor Energie langs de vesten’ draagt bij tot de doelstelling en verwachte resultaten van het Europees project SHIFFT (Sustainable Heating: Implementation of Fossil-Free Technologies), waar Mechelen partner van is. Dit project onderzoekt hoe steden en gemeenten de omschakeling naar een fossielvrije warmtevoorziening kunnen ondersteunen en versnellen.
