In Mechelen onderscheiden we enkele grote etnisch-culturele gemeenschappen. Deze opsomming geeft een algemeen beeld van de Mechelse diversiteit. Daarnaast zijn er ook kleinere gemeenschappen. Velen zijn actief in het verenigingsleven.
Europa
Een groot aantal migranten komt uit Europa. Vele mensen beroepen zich op het vrij verkeer van personen of huwelijksmigratie om zich in Mechelen te vestigen.
Enkele trends:
- Nederland staat in de top-3 van de herkomstlanden voor nieuwkomers. In 2010-2012 kwam 10% van de nieuwkomers uit Nederland. Ze vestigen zich in Mechelen omwille van verschillende redenen: studies, werk,…
- Een stijgende migratie uit Zuid-Europa (Portugal, Spanje), voornamelijk te wijten aan de economische crisis die Europa vanaf 2008 trof.
- Arbeidsmigratie uit Oost-Europa. Het gaat hier vaak om Polen en Roemenen die knelpuntberoepen, seizoensarbeid of tijdelijke jobs invullen. Toch verschillen hun profielen of perspectieven vaak van elkaar. Sommigen starten bijvoorbeeld als tijdelijke arbeidskracht om zich daarna permanent in Mechelen te vestigen.
Oost-Europa en Rusland
In Mechelen wonen ongeveer 200 families uit landen als Oekraïne, Wit-Rusland, Oezbekistan, Kazachstan, Moldavië en Rusland. Een grote migratiegolf vond plaats in de jaren ’90, omwille van economische activiteiten, asiel of huwelijken. Velen spreken hun eigen taal, maar ook Russisch, de taal van het onderwijs in de voormalige Sovjet-Unie. Het merendeel van deze migranten is christelijk, al zijn Tsjetsjenen en Oezbeken voornamelijk moslim.
Noord-Afrika
De grootste Noord-Afrikaanse gemeenschap komt uit Marokko. Het verhaal van Marokko in Mechelen begint in de herfst van 1964. Op dat moment tekent België een handelsovereenkomst met Marokko en arriveren de eerste Marokkaanse gastarbeiders in Mechelen. Het merendeel is afkomstig uit het Rif-gebergte. Hun Berberse taal en cultuur vinden al gauw ingang in Mechelen. In 1971 werd het eerste Marokkaans gebedshuis opgericht. Mechelaars ontdekken nieuwe religieuze praktijken, nieuwe eet- en drinktradities.
Ook vandaag is de Marokkaanse aanwezigheid in het Mechels straatbeeld zichtbaar. Je ziet Mechelse Marokkanen van eerste, tweede en volgende generaties in en rond de stad. Denk maar aan Marokkaanse banketbakkers, slagers of de vele theehuisjes die Mechelen rijk is.
In Mechelen bevinden zich 3 gebedshuizen: de Al Buraq Moskee, de Mechelse Moskee en Al-Ikhlaas. De moskee is een plaats waar moslims samen bidden. Het is ook een ontmoetingsplaats waar verschillende educatieve, sociale en recreatieve activiteiten plaatsvinden; zoals taallessen, huiswerkbegeleiding, sportactiviteiten, vrouwenwerking,…
Ontdek meer over de Mechels-Marokkaanse geschiedenis met deze migratiewandeling. Je wandelt langs historische plaatsen en beleeft alles met boeiende verhalen.
Centraal-Afrika
Een 1000-tal Mechelaars hebben Congolese roots. De meeste zijn hier ondertussen een tien à twintigtal jaar. Een groot deel van hen kreeg politiek asiel ten tijde van de onrusten in Congo.
De meeste Congolezen zijn christelijk, er zijn zowel katholieken als ook veel protestanten. Ze beoefenen hun geloof actief in verschillende Mechels-Congolese kerkgemeenschappen, waarbij het nodige ritme in de vorm van percussie, dans en gospel komt kijken. Naast de kerk ontmoeten ze elkaar ook in het Vlaams Afrikaans Huis. Jaarlijks vindt ook de Congolese Onafhankelijkheidsviering plaats, een kleurrijk evenement ter nagedachtenis van het einde van het Belgisch-koloniaal tijdperk.
Midden-Oosten en de Kaukasus
In Mechelen leven verschillende christelijk-geïnspireerde bevolkingsgroepen met roots in het Midden-Oosten en de Kaukasus.
In de jaren ’90 vonden onder meer Armenen, Assyriërs, Arameeërs en Chaldeeërs hun weg naar de Dijlestad. Ze ontvluchtten etno-religieuze conflicten in hun landen van herkomst: Armenië, Turkije, Syrië, Irak,…
De meeste mensen hebben ondertussen de Belgische nationaliteit en zijn geïntegreerd in Mechelen.
Velen onder hen beoefenen hun geloof actief en gaan wekelijks naar verschillende Mechelse kerken. Ze hebben ook een actief verenigingsleven. Diverse vzw’s en feitelijke verenigingen organiseren sportieve, educatieve en culturele activiteiten.
De Assyrische, Aramese en Chaldeeuwse gemeenschap
De geschiedenis van de Mechelse christenen uit het Midden-Oosten brengt ons terug naar drie bevolkingsgroepen uit het oude Mesopotamië: de Assyrische, Chaldeeuwse en Aramese gemeenschap.
Ze stammen af van de eerste christenen die meer dan 2000 jaar geleden in het vruchtbare land van de Tigris en de Eufraat leefden; het huidige Turkije, Syrië en Irak.
De meeste Mechelaars komen uit een handvol dorpen uit Zuid-Oost Turkije. In Mechelen leven er voornamelijk mensen van Assyrische en Chaldeeuwse afkomst. Hun aantal wordt geschat op 400 gezinnen. Ze behoren tot verschillende kerkgemeenschappen, maar spreken het Suret (Aramees) als gemeenschappelijke taal.
De Assyrische gemeenschap behoort tot de Assyrische Kerk van het Oosten, de Chaldeeuwe gemeenschap tot de Katholieke Chaldeeuwse Kerk en de Aramese gemeenschap tot de Syrisch-Orthodoxe Kerk. Kerkelijke rituelen rond doop, huwelijk en begrafenis zijn sterk geënt op de tradities van het land van herkomst. Als iemand gedoopt wordt of trouwt, komt de hele gemeenschap meevieren, ook de familieleden die in het buitenland wonen.
De Armeense gemeenschap
Een andere grote christelijke bevolkingsgroep komt uit de Kaukasus, met name Armenië. Armeniërs zijn orthodoxe christenen. Naast verschillende gemeenschappelijkheden met het katholieke geloof, hebben zij ook hun eigen rituelen.
Mechelen is verhoudingsgewijs de meest Armeense stad van ons land: 1200 stadsgenoten hebben Armeense roots.
Stad Mechelen huldigde op 19 april 2015 een Armeense Kruissteen in op de Schuttersvest. Dit monument kwam er ter herdenking van de genocide die plaatsvond in 1915, de onschuldige slachtoffers en hun nabestaanden die zich in Mechelen vestigden.
De steen staat symbool voor diversiteit en erkenning van Armeense Mechelaars.
Azië
Thailand
In Mechelen woont een grote Thaise gemeenschap, die samenkomt in de tempel Wat Dhammapateep. Een ‘wat’ is een boeddhistisch tempelcomplex in de traditie van de theravada, de ‘leer der ouderen’. Een Thaise monnik bekleedt er de functie van abt voor de spirituele leiding en organisatie van activiteiten.
De tempel telt nagenoeg 2000 leden, veelal Thaise vrouwen met hun Vlaamse partner en verwanten. Naast de spirituele functie heeft de Wat Dhammapateep ook een educatieve en sociale functie. Het is een ontmoetingscentrum waar traditionele Thaise dans, taal – en medidatielessen gegeven worden.
India
We zien migratie uit India de laatste jaren stijgen. In 2010 – 2012 stond India in de top-3 van herkomstlanden van nieuwkomers in Mechelen. Maar liefst 10% van de nieuwkomers kwam uit India. Velen onder hen zijn expats die werken als ingenieur of in de IT-sector bij bedrijven zoals Telenet en CG Power Systems.
