De wereld evolueert onmiskenbaar naar meer duurzaamheid en circulariteit. Ook de hout- en meubelsector maakt deel uit van deze evolutie. Het Mechelse houtverwerkingsbedrijf Bosq speelt een vooraanstaande rol in deze ontwikkelingen. Bert Leysen en zijn team trekken resoluut de kaart van duurzame halffabricaten, gemaakt van houtafval en andere circulaire reststromen. Sterke, lokale en internationale partnerships zijn daarbij onmisbaar en noodzakelijk om de vele uitdagingen op weg naar een circulaire economie aan te gaan.
Hoogwaardig circulair alternatief
“Met Woodsaver realiseren we een afvalreductie van 80% terwijl we alle kwaliteiten van hoogwaardig fineer behouden.”
Net als vele andere grondstoffen slinkt de houtvoorraad zienderogen. Bovendien zijn de gevolgen van ongebreidelde en zelfs goed beheerde houtkap voor het klimaat enorm. Daarom ging Bosq op zoek naar een circulair alternatief. Dat vond het bedrijf in een eigen innovatieve methode die het de naam Woodsaver gaf.
“Woodsaver is een volledig circulair en hoogwaardig fineerproduct. Het is gemaakt van korte reststukken die we samenvoegen tot waardevol materiaal dat opnieuw veelzijdig ingezet kan worden. Zo realiseren we een afvalreductie van 80% terwijl we alle kwaliteiten van fineer behouden”, vertelt Bert. “We kunnen dat bovendien helemaal in eigen regie doen, omdat we zelf de reststromen hebben of omdat we leveranciers van reststromen hebben waar we steeds een beroep op kunnen doen.”
Onvoorspelbare reststromen
Met Woodsaver brengt Bosq een standaardproduct op de markt dat op verschillende manieren gebruikt en afgewerkt kan worden. Van het Gentse wintercircus tot realisaties met Amerikaans notelaarfineer in Londen, het project is een groot succes. Woodsaver werd recent dan ook genomineerd voor SBID, de International Design Awards in Londen.
De verwerking van andere reststromen tot hoogwaardige circulaire producten brengt echter heel wat uitdagingen met zich mee, benadrukt Bert.
“Het fineerafval is voor ons een constante reststroom, dat maakt dat we vlot kunnen produceren. Voor andere reststromen, zoals meubel- en plaatmateriaal en balken die bij Bosq aangeleverd worden of we sourcen via Recuplan, werken we onder andere samen met het Mechelse maatwerkbedrijf Ecoso.
De eerste grote uitdaging daarbij is dat deze reststromen onvoorspelbaar zijn. We weten niet op voorhand wat we zullen krijgen en wat we ermee kunnen. Bovendien is het niet eenvoudig en vaak tijdrovend om uit deze reststromen de bruikbare stukken te selecteren.”
Circulaire bottleneck
“Circulariteit heeft tijd nodig, en dat is een uitdaging.”
“We moeten met z’n allen evolueren naar een circulaire economie. Maar dat is geen gemakkelijke oefening”, gaat Bert verder. Niet alleen de reststromen vormen een uitdaging volgens hem, ook het productieproces en de afstemming ervan op de timing van de markt en de bijzonderheden van elk project zorgen voor bottlenecks naar een circulaire houtverwerking.
“Circulariteit heeft tijd nodig. En laat dat nu net zijn wat een bouwheer, architect of aannemer doorgaans niet in overvloed heeft. Van reststroom naar nieuw product: zoiets duurt even. In samenwerking met de sociale economie kunnen we van zo’n 6 weken spreken. Toch moeten wij een levertijd van 4 weken hanteren, anders verkopen we niets.
Daarom pleit ik ervoor om circulariteit een plek te geven bij aanvang van het project, in de aanbesteding, het vooronderzoek of in de planfase. Dat is nu zelden het geval, waardoor timing vaak een probleem is.”
Naar een omwenteling
“Circulariteit vraagt om een omwenteling: machines, administratie en de manier waarop we werken.”
Ten slotte is ook het circulaire productieproces en de hele administratie errond uitdagend, benadrukt Bert. Van machines tot materiaalcodes, als je kiest voor circulariteit moet je alle processen grondig onder de loep nemen en veranderen.
“De hele sector werkt met standaardafmetingen. Circulaire grondstoffen voldoen daar per definitie niet aan. Wil je die verwerken, zal je dus je machines, die doorgaans perfect ingesteld zijn op standaardafmetingen, moeten aanpassen. Maar ook alles errond: de administratie, product- en materiaalcodes, de manier waarop mensen denken en werken, circulariteit vraagt om een echte omwenteling.”
Sustainability first
Die omwenteling moeten we maken, besluit Bert. En we moeten dat volgens hem met z’n allen doen. Dat is geen gemakkelijke uitdaging, maar wel één die uiteindelijk veel voldoening zal geven.
“De hele industrie zoekt naar oplossingen. Die vinden we niet van vandaag op morgen, maar uiteindelijk zullen we er samen geraken. Tot dan focussen we ons bij Bosq op wat we goed kennen en kunnen: met Woodsavers fineerafval tot nieuwe, hoogwaardige halffabricaten verwerken. En we kiezen voor een pragmatische sustainability-first aanpak waarbij we duurzaamheid laten primeren, om zo stap voor stap meer ruimte te bieden aan circulariteit.”
