Waterlopenbeheer

Waterlopenkaart

De stad Mechelen was in het verleden verantwoordelijk voor waterlopen die opgenomen waren in de oude atlas van de waterlopen. Op initiatief van de Vlaamse overheid keurde de gemeenteraad in 2013 het voorstel goed om de meeste van deze waterlopen over te dragen aan de dienst Integraal Waterbeleid van de Provincie Antwerpen. Een aantal waterlopen werden gedeclasseerd, kregen een ander statuut of werden administratief afgeschaft. Deze wijzigingen hebben geleid tot een nieuwe waterlopenkaart. Je kan de waterlopenkaart raadplegen op het geoloket van de Provincie Antwerpen. Je vindt er informatie terug over de ligging van de waterlopen, hun beheerders en hoe er geruimd wordt. 

Grachten

Grachten zijn belangrijk voor de infiltratie en afvoer van (hemel)water en soms ook afvalwater.

Private grachten bevinden zich tussen private percelen. De aanpalende eigenaars of gebruikers staan in voor het onderhoud om een normale afvoer te garanderen. Binnen het poldergebied onderhoudt het polderbestuur ook sommige private grachten. Het is verboden om de afvoer te versperren of voorwerpen in de gracht te gooien waardoor ze kunnen verstoppen. Dit is ook opgenomen in de Algemene Bestuurlijke Politieverordening van de stad Mechelen. Verder bepaalt het Burgerlijk Wetboek dat lager gelegen erven het water moeten opvangen dat van nature van hoger gelegen erven afloopt. De eigenaar van het lager gelegen erf mag geen dijk opwerpen waardoor de afloop wordt verhinderd. De eigenaar van het hoger gelegen erf mag niets doen waardoor de erfdienstbaarheid van het lager gelegen erf verzwaard wordt. Bij geschillen over private grachten kan een administratieve boete opgelegd worden, nadat de politie een proces-verbaal heeft opgesteld. Ook de vrederechter is bevoegd om bij geschillen een uitspraak te doen.

Baangrachten horen bij de openbare weg. De beheerder van die weg, de Vlaamse overheid of de gemeente, staat in voor het onderhoud. Loopt er een geklasseerde waterloop langs een openbare weg, dan primeert dit statuut boven dat van baangracht. De stad Mechelen is verantwoordelijk voor het onderhoud van ongeveer 60 km baangrachten. Het merendeel van deze baangrachten ligt in Heffen, Leest en Hombeek. De ruimingswerken worden uitbesteed aan een private aannemer. Voor dringende en tussentijdse ruimingen treden de uitvoeringsdiensten van de stad op.

Wil je een baangracht gedeeltelijk overwelven, dan neem je contact op met de afdeling Openbaar Domein van de stad Mechelen.

Polders

In Mechelen zijn twee polderbesturen actief: de polder van Willebroek en de polder van Battenbroek. Binnen de polder van Willebroek gebeurt het onderhoud van de waterlopen door het polderbestuur. Binnen de polder van Battenbroek zijn alle waterlopen volledig overgedragen aan de provincie, met uitzondering van de Vrydaghsloet. Voor meer informatie kan je terecht bij de Vereniging van Vlaamse polders en wateringen. 

Kruid- en slibruimingen

Kruidruimingen gebeuren normaal gezien in de periode september – februari en zijn noodzakelijk om wateroverlast te vermijden. Op sommige plaatsen, waar planten snel woekeren, wordt in de zomer na het broedseizoen extra geruimd. Op andere plaatsen, zoals bijvoorbeeld natuurgebieden, wordt niet ieder jaar gemaaid of slechts gedeeltelijk gemaaid om de kwetsbare natuur niet te belasten.

Slibruimingen vinden in principe enkel plaats wanneer er wateroverlast dreigt. Vóór de slibruimingen wordt een staal genomen van het slib. Vervuild slib mag namelijk nooit op de oever achtergelaten worden.

De beheerder van de waterloop moet probleemloos met machines en werktuigen de waterloop kunnen bereiken. Daarom dient een strook van 5 m langs beide zijden van de waterloop toegankelijk te blijven.

Slechte waterafvoer

Voor lokale land- en tuinbouw is het van groot belang dat waterlopen goed beheerd worden en dat meldingen van problemen snel opgevolgd worden (vb. dichtslibben, overwoekering door planten, afkalvende oevers,…).

• Problemen met waterlopen die in het beheer zijn van de provincie kunnen gemeld worden via het meldpunt van de provincie.
• Problemen met waterlopen binnen het poldergebied kunnen doorgestuurd worden naar de betreffende polders.
• Problemen met baangrachten kunnen doorgegeven worden via het meldpunt van de stad Mechelen.

Bij twijfel over wie bevoegd is voor het onderhoud van de waterlopen kan je contact opnemen met één van volgende diensten: Integraal Waterbeleid van de Provincie Antwerpen, stad Mechelen (afdeling Openbaar Domein) en de polderbesturen.

Muskusratten of bruine ratten

De aanwezigheid van muskusratten of bruine ratten op openbaar domein kan je doorgeven via het meldpunt van de stad. De rattenvanger van de stad komt dan ter plaatse. Op private eigendom ben je als eigenaar of gebruiker wettelijk verplicht om zelf het ongedierte te bestrijden.

Exoten

Meer en meer worden uitheemse planten in waterlopen aangetroffen. Deze watergebonden exoten, zoals grote waternavel, parelvederkruid en waterteunisbloem kunnen hinder en schade veroorzaken. De vegetatie vormt gesloten matten, waardoor het water zuurstofarm wordt en vissen sterven. De waterafvoer verslechtert en de plantenmatten kunnen problemen veroorzaken aan waterbeheersingsinfrastructuur en sluizen. Voor de melding van exoten, neem je best contact op met de dienst Integraal Waterbeleid van de Provincie.