Mechelse pionier in circulair beton
Je las het misschien al in de krant of zag het op televisie: aan de Koningin Astridlaan in onze mooie Dijlestad wordt de nieuwe woonwijk Komet gebouwd met 5000 kubieke meter Mechelse, groen beton. Het familiebedrijf Jacobs Beton heeft daarmee een primeur in handen. Hun innovatieve beton kreeg als eerste in België een Benor-goedkeuring. Daarmee ligt de weg vrij voor een productie en verdeling van circulair beton op grote schaal. Zo geeft de Mechelse betonproducent de hele sector een flinke duw in de rug richting duurzaam bouwen en wonen. Maar hoe verliep de weg naar deze primeur? En hoe kijkt het bedrijf naar de toekomst? We vroegen het aan bestuurder Kurt Jacobs.
Foto's © Jacobs Beton
Het verhaal van Jacobs Beton begint in 1932. Dat jaar startte Jozef Jacobs, grootvader van de huidige bestuurders Kurt en Erik, met de productie en plaatsing van prefabbeton en de verkoop van bouwmaterialen in Onze-Lieve-Vrouw Waver. In 1968 nam Jan Jacobs het roer over. Hij moderniseerde het familiebedrijf en breidde het uit. Rond de eeuwwisseling zette de onderneming grote stappen met een nieuwe betoncentrale in Sint-Katelijne Waver én de oprichting van EK Recycling onder de groep Jacobs.
De weg naar circulair beton
“Het draagvlak voor circulair bouwen, groeit sterk. Te midden van die veranderingen ontwikkelden we een groen beton dat even goed is als de klassieke alternatieven.”
Jacobs Beton is pionier in circulair of groen beton. Dat wordt je natuurlijk niet van vandaag op morgen. Hoe verliep dat traject?
“We begonnen meer dan 20 jaar geleden met recyclage omdat we vonden dat het echt nodig was. Toen zagen we al dat de nood aan duurzame innovatie in onze sector groot was. Ook nu nog zorgt het materiaalgebruik in de bouwsector voor 5 tot 10% van de CO2-uitstoot en 30% van het afval wereldwijd.
Aanvankelijk gebruikten we betonpuin als een grondstof voor funderingen. Maar dat is eigenlijk een downgrading van het product. Echte vernieuwing kwam er 10 jaar gelden, toen we samen met enkele andere familiale bouwbedrijven en universiteiten, onderzoek begonnen naar hoogwaardige, gerecycleerde granulaten en circulair beton.
Waar we vroeger minder enthousiasme zagen, stellen we nu vast dat het draagvlak voor circulair bouwen sterk groeit. Te midden van deze ontwikkelingen maakten we ons materiaal beter en ontwikkelden we er een normenkader voor. Dat deden we samen met het keuringsorganisme. De bekroning van al dat werk kregen we recent met de Benor-goedkeuring. De bevestiging dat ons circulaire beton vandaag evenwaardig is als klassieke alternatieven.”
Waterabsorptie en verwerkbaarheid
“Een lage waterabsorptie en goede verwerkbaarheid zijn bepalend voor de kwaliteit en het succes van circulair beton.”
Dat vele onderzoekswerk toont aan hoe ingewikkeld de ontwikkeling van circulair beton is. Welke factoren zijn bepalend voor de kwaliteit ervan?
“Uiteraard is de sterkte en duurzaamheid van het beton doorslaggevend. Daarbij is de waterhuishouding van het beton belangrijk. Het komt erop neer om de waterabsorptie van het circulaire beton zo laag mogelijk te houden. Daarom geven we ons granulaat een intensief bad voor we het in beton verwerken. Zo neemt het al 70 tot 80% van zijn capaciteit aan vocht op.
Daarnaast bepaalt ook de vorm van het granulaat de kwaliteit. We breken het betonpuin meerdere keren zodat het granulaat een ronde vorm krijgt. Dit is goed voor de sterkte én in het bijzonder voor de verwerkbaarheid. Dat laatste zorgt ervoor dat aannemers er gemakkelijk en graag mee werken.
Onderzoek toont bovendien aan dat het breekproces een stoflaag rond het granulaat legt die het beton nog gebruiksvriendelijker maakt en dat het beton na 28 dagen hogere uitsterktewaardes heeft dan de natuurlijke variant.”
Circulair beton op de Kometwijk
“Op de Komet realiseerden we een vermindering van 1500 ton aan natuurlijk granulaat, duizenden kilometers vrachtwagenvervoer en tonnen betonafval.”
Hoe gebruiken jullie dit circulaire beton vandaag in de nieuwe Kometwijk? En welke gevolgen heeft dat op de uitstoot en het afval?
“In samenspraak met Revive (de bouwheer) en Democo (de hoofdaannemer) gebruiken we 5000 kubieke meter circulair beton in funderingen, wanden, balken en vloerplaten, waarbij we 30% van het natuurlijk granulaat door ons hoogwaardig betongranulaat gaan vervangen. Dat is een reductie en behoud van 1500 ton aan natuurlijke rijkdommen. Daarnaast drongen we ook het vrachtwagentransport vanuit de verschillende steengroeves in het zuiden van ons land met duizenden kilometers terug en recycleerden we tonnen betonafval op de meest hoogwaardige manier.
We mogen Komet met recht en rede één van de duurzaamste wijken van de stad én ons land noemen. Het belang van dit project voor ons bedrijf, de stad én de toekomst van de bouwsector in ons land is niet te onderschatten.”
Ambities en uitdagingen voor de toekomst
“Om onze doelen te realiseren, hebben we meer betonpuin nodig. Dat is de grootste uitdaging voor de toekomst.”
Vandaag kan je met trots terugkijken op dit project en op de lange weg er naartoe. Maar hoe kijk je naar de toekomst?
“De komende jaren is vooral de verhoging van het toegelaten vervangingspercentage van natuurlijk door gerecycleerd granulaat een belangrijke doelstelling. Vandaag ligt dat tussen 20 en 30%. We streven naar 50% binnen 2 tot 3 jaar.
Maar daarvoor hebben we meer betonpuin nodig. Wij kunnen op onze site 150.000 ton breken. Dat moet natuurlijk tot bij ons geraken, en bij uitbreiding tot bij andere gecertificeerde verwerkers. Dat is één van de grote uitdagingen voor de toekomst.”
“Met de erkenning van hoogwaardige brekers en verwerkers met verplichte afvoer van (hoogwaardig) betonpuin volgens de sloopinventaris, zou Vlaanderen een zeer belangrijke stap voorruit zetten tot het bekomen van een perfecte circulaire economie”.
En dankzij Jacons Beton staan we weer een stap dichter bij een circulair Mechelen. Meer info over Jacobs Beton.
Zit je zelf met vragen? Ben je op zoek naar informatie of inspiratie? Of ambieer je ook je eerste circulaire stappen te zetten? Laat het ons weten via circulaireeconomie@mechelen.be.
Gepubliceerd op 14 april 2022 en verschenen in de nieuwsflash #2800Circulair editie mei
