Mechelen is een stad met een rijk verleden en levendige tradities. Een van de opmerkelijkste en geliefde elementen van het Mechelse erfgoed is de eeuwenoude reuzencultuur. Deze unieke reuzen, die deel uitmaken van de kleurrijke Ommegang, verbinden generaties en weerspiegelen de geschiedenis en de identiteit van de stad.
De Mechelse reuzenfamilie
De Mechelse reuzenfamilie bestaat uit zes oorspronkelijke leden: Reus, Reuzin, Oude Reus (Grootvader) en hun drie kinderen: Janneke, Mieke & Klaesken. Deze imposante figuren hebben een centrale plek in de Mechelse Ommegang, een traditie die teruggaat tot de middeleeuwen. Het ontstaan van deze processie wordt vaak in verband gebracht met de legende van Sint-Rombout, de patroonheilige van de stad.
In 2013 werd de reuzenfamilie uitgebreid met twee nieuwe leden: Noa & Amir. Deze toevoeging markeerde een belangrijk moment in de hedendaagse ontwikkeling van de Mechelse reuzencultuur.
Reuzendragen
In hetzelfde jaar (2013) kregen de Mechelse reuzen internationale erkenning toen UNESCO het dragen van de historische reuzen opnam in de lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Dit benadrukt de waarde van deze traditie en het vakmanschap dat ermee gepaard gaat, en vormt een aanmoediging voor de Mechelaars om dit unieke erfgoed levend te houden voor toekomstige generaties.
Originele vraag
Na de succesvolle Ommegang van 2013 stelden enkele betrokken reuzendragers de vraag of het niet tijd werd om het dragen van de Mechelse Reuzen nieuw leven in te blazen en hen vaker te laten verschijnen. Tot dan toe kwamen de reuzen slechts om de kwarteeuw naar buiten, wat leidde tot een gebrek aan continuïteit in hun beheer en in het doorgeven van de traditie en kennis rond het 'pijnderschap'. Uit deze oproep ontstond, met de ondersteuning van Erfgoedcel Mechelen, de werkgroep ReuzenMechelen.
Aanpak
Met de ondersteuning van Erfgoedcel Mechelen en het museum Hof van Busleyden willen de Reuzendragers zich inzetten voor het behoud en de promotie van het Mechelse Reuzenerfgoed. Ze hebben als doel niet alleen de eeuwenoude traditie in ere te houden, maar ook nieuwe generaties erbij te betrekken. Zo worden er activiteiten georganiseerd zoals Open Monumentendagen, waar bezoekers kunnen leren hoe het dragen van reuzen precies in zijn werk gaat.
Erfgoedcel Mechelen ondersteunt ReuzenMechelen op verschillende manieren:
- Organisatorische en logistieke ondersteuning: de erfgoedcel hielp bij het opzetten van de reuzendragersvereniging en zorgde voor een afsprakenkader rond het gebruik van de reuzen.
- Promotie en sensibilisering: de erfgoedcel ondersteunt bij de promotie van de Mechelse reuzen door middel van evenementen zoals Open Monumentendagen en samenwerkingen met scholen en culturele instellingen.
- Beheer en behoud van erfgoed: de erfgoedcel draagt bij aan het verbeteren van de opslagomstandigheden van de reuzen en heeft geïnvesteerd in transporthoezen en andere beschermende voorzieningen om hun behoud te waarborgen.
- Educatieve projecten: samenwerkingen met scholen en culturele projecten zoals 'A Walk With Amal' betrekken jongeren en nieuwe Mechelaars bij de reuzencultuur.
- Communicatie: de erfgoedcel faciliteert communicatie via tentoonstellingen en publicaties om het draagvlak voor de traditie te vergroten.
Wat nu met al dat erfgoed?
De Mechelse reuzen spelen een actieve rol in het culturele leven van Stad Mechelen. Ze verschijnen tijdens festiviteiten zoals de Ommegang, Open Monumentendagen en Sinte-Mette. Naast hun optochten vervullen de reuzen ook een belangrijke maatschappelijke betekenis. Zo traden Noa en Amir tijdens de pandemie op als mascottes in het vaccinatiecentrum, wat hun verbindende rol in de gemeenschap benadrukte. Bovendien worden de reuzen regelmatig betrokken bij educatieve projecten, zoals creatieve workshops op scholen, en culturele initiatieven die mensen samenbrengen en de verbondenheid binnen de Mechelse gemeenschap versterken.
Hun erfgoed wordt zorgvuldig beheerd dankzij restauratie, verbeterde opslagomstandigheden en uitgebreide documentatie. Hierdoor blijft de traditie niet alleen behouden, maar blijft het ook een dynamisch en inspirerend onderdeel van het stadsleven.
Partners
Naast Erfgoedcel Mechelen zijn er ook andere partners nauw betrokken bij de steun van ReuzenMechelen.
Gerelateerde content
ReuzenMechelen heeft een eigen website waar je informatie vindt over het behoud, de traditie en de activiteiten rond de Mechelse reuzen, met aandacht voor hun geschiedenis, dragers en optredens.
