Laat je inspireren door het circulaire consultancyverhaal van Switchrs
Switchrs vertaalt duurzaamheidsambities van ondernemingen en overheidsinstanties naar concrete acties en strategieën. Het strategisch innovatiebureau buigt zich onder meer over thema’s zoals deeleconomie, duurzaam materiaalgebruik en consumptie, ecodesign, (sociale) innovatie, enzoverder, om samen een beredeneerde stap naar een duurzamere wereld te zetten.
Vertaler-tolk: duurzaamheidsambities → praktijk
Jan Leyssens, samen met Manu Vollens ben jij oprichter van Switchrs. Stel jullie eens voor.
Als industrieel ontwerper bleek ik vormmatig niet echt talenten te hebben, maar het ontwerpproces op systeemniveau sprak me wel erg aan. Ik ben dan als consultant gestart in hernieuwbare energie, vervolgens in duurzame bouw en circulaire economie om uiteindelijk Plan C (nu Vlaanderen Circulair) mee uit te bouwen. Gaandeweg vond ik het echter frustrerend dat het vaak bleef bij het enthousiasmeren van ideeën en ik me niet mee achter de uitwerking kon zetten. Samen met Manu, die rond corporate venturing en strategische innovatietrajecten zijn pluimen had verdiend, hebben we dan de koppen bij elkaar gestoken en zo is Switchrs ontstaan.
Een goede combo.
Absoluut, Manu heeft een zeer pragmatisch inzicht, terwijl ik de zaken sneller vanuit een academische en holistische benadering bekijk. Zo kunnen we onze meerwaarde bieden in concept design en business design, maar ook rond venturing ontstaat meer en meer interesse.
Wanneer jullie de voelsprieten uitsteken, wat merken jullie dan op?
“Het circulaire economie-gebeuren wordt met het jaar bekender, omdat de term duurzaamheid vanuit een economisch en ondernemend standpunt naar voren schuift. Al wordt het nog steeds vaak als louter een toevoegsel gezien bij bedrijven in plaats van een strategische uitdaging. Zeker niet slecht, want je kan niet vanaf stap 1 volledig circulair zijn. Daarnaast zetten België en Europa er extra op in. Er zijn dus zeker positieve tendensen.”
Afval is namelijk een designfout, een materiaal waar momenteel nog geen waarde aan toegekend wordt.
Hoe vertaalt zich dat naar opportuniteiten voor bedrijven?
“Er valt veel loshangend fruit te rapen, al was het alleen al maar om afval weg te werken en daar een nieuw materiaal van te maken. Afval is namelijk een designfout, een materiaal waar momenteel nog geen waarde aan toegekend wordt. Als dat opnieuw leven kan worden gegeven, creëren we een voedingsbodem voor andere mogelijkheden.”
Wat weerhoudt bedrijven dan?
“Velen zien circulair ondernemen als iets wollig, waardoor het niet tastbaar is. Daarnaast is het voor veel bedrijven moeilijk om te veranderen zolang het bestaande model nog steeds werkt. Hoewel er duidelijk sleet komt te zitten op het lineaire model zijn de negatieve effecten ervan vaak nog niet duidelijk, en zullen veel bedrijven pas in gang schieten omdat het moét, niet omdat het kan. ‘Change by disaster’, noem ik dat: naar mijn mening de belangrijkste motor van innovatie. Als Uber niet op de markt was gekomen, zouden taxibedrijven zich nu niet moeten heruitvinden. En ook al is Uber niet de ideale oplossing, het is soms niet slecht om een knuppel in het hoenderhok te gooien. Laten we niet wachten op een ramp om in actie te schieten.”
Alle systemen kennen fouten, maar tot op heden is het circulaire de meest effectieve manier om duurzaam met materiaal om te gaan.
Wat houdt circulair ondernemen dan wel in?
“Hoewel circulaire economie voornamelijk gaat over het sluiten van materiaal-kringlopen, bekijken wij het liever breder: van materialen en eerlijke lonen tot de oorsprong van producten of de gezondheid van je medewerkers. De denkoefening moet altijd zijn: zolang je met een product zit waarbij de gebruikstijd korter is dan de productie van materialen, zoals hout bijvoorbeeld, zit je met een slecht model. En daar moeten bedrijven zich bewust van worden. Vergelijk het met een businessmodel: als je minder binnenkrijgt dan dat je uitgeeft, stopt het verhaal. Worden meer materialen gebruikt dan wat er gegenereerd kan worden? Ook dan stopt het.”
Is circulaire economie dan de betere optie?
“Vandaag wel. Tot het dat niet meer is. Alle systemen kennen immers fouten, maar tot op heden is het circulaire de meest effectieve manier om duurzaam met materiaal om te gaan. ‘Wij willen graag iets doen rond duurzaamheid’ mag dan ook niet de insteek zijn voor bedrijven, wel ‘wij willen het verschil maken voor de toekomst’.”
‘Do It Yourself’ (DIY) is voor jullie ook een mogelijk uitgangspunt?
“Veel kleinere bedrijven zullen minder snel een consultancy bureau onder de arm nemen. Daar trachten wij verandering in te brengen. Bedrijven vinden op onze website onze tools, toegankelijk voor iedereen en bedoeld om mensen handvaten te geven voor hun (eerste) stappen binnen het circulaire verhaal. Kunnen ze daar zelf mee aan de slag, prima. Dan heeft onze toekomst daar alleen maar baat bij. En anders zijn wij er om hen verder strategisch te begeleiden.”
Jullie verhaal in drie woorden?
“Heel plezant, energievol en vooral relevant.”
Iemand klopt bij je aan voor advies: welke tip geef je?
“Het is dan wel tegen mijn eigen winkel, maar op de website van Vlaanderen Circulair kan je enorm veel inspiratie opdoen. Ook belangrijk: de wereld draait niet in het Nederlands. Kennisontsluiting gebeurt in het Chinees of het Engels, dus lees artikels in die talen. En tot slot: duurzaamheid is geen eiland. Spreek met elkaar. Je intentie moet zijn om iets op te lossen, niet om je naam er op te plakken. Als je vanuit die wetenschap onderneemt, ben je een hele stap verder.”
En dankzij Switchrs staan we weer een stap dichter bij een circulair Mechelen. Meer info over Switchrs vind je via www.switchrs.com.
Zit je zelf met vragen? Ben je op zoek naar informatie of inspiratie? Of ambieer je ook je eerste circulaire stappen te zetten? Laat het ons weten via circulaireeconomie@mechelen.be.
Foto © Switchrs
